U zdrowego, dorosłego człowieka ciśnienie tętnicze skurczowe wynosi poniżej 140 mmHg, ciśnienie rozkurczowe natomiast poniżej 90 mm Hg. Jeżeli jest większe od podanych wartości, wówczas mówimy o podwyższonym ciśnieniu. Dzieci mają niższe wartości ciśnienia tętniczego niż dorośli. Jednak u człowieka zdrowego nie są one stale jednakowe. W nocy jest najczęściej nieco niższe niż w ciągu dnia. Praca fizyczna lub stres mogą go zwiększyć w ciągu kilku minut. Również wysoka temperatura, chłód czy ból mogą mieć na nie wpływ. U zdrowych ludzi ciśnienie wzrasta jednak na krótki czas, po czym szybko wraca do normy.
Najczęstszą formą nadciśnienia jest nadciśnienie tętnicze pierwotne, zwane też samoistnym, a więc takie, którego przyczyna jak dotąd nie została dokładnie poznana. Mniej więcej 95 procent osób z podwyższonym ciśnieniem krwi ma nadciśnienie tętnicze pierwotne. Występuje ono szczególnie często przy towarzyszącej nadwadze, i gdy inni członkowie rodziny cierpią na to schorzenie. Nadużywanie soli kuchennej w codziennej diecie, regularne spożywanie alkoholu i przyjmowanie niektórych leków, np. pigułek antykoncepcyjnych lub preparatów zawierających sterydy, może wpłynąć na występowanie nadciśnienia.- Na ogół nie ma żadnych specyficznych dla nadciśnienia objawów. Najczęściej nie jest ono odczuwalne i wiele osób czuje się dobrze. Dolegliwości, które bywają wymieniane przez pacjentów z nadciśnieniem to: uczucie kołatania i bóle w okolicy serca, bóle i zawroty głowy, duszność, pobudzenie lub zmęczenie oraz senność – mówił dr Andrzej Moneta z Przychodni Lekarskiej w Radomsku.
Należy pamiętać, że nie leczone nadciśnienie skraca życie. W konsekwencji może doprowadzić do udaru mózgu i zawału serca. Również niewydolność mięśnia sercowego i inne choroby układu krążenia oraz niewydolność nerek występują znacznie częściej u osób z nadciśnieniem. Choroba trwa przeważnie przez całe życie.
Nadciśnienie diagnozuje się wtedy, gdy po kilku wizytach u lekarza pomiary ciśnienia tętniczego wskazują podwyższone wartości. Następnie lekarz próbuje ustalić, jaki rodzaj nadciśnienia występuje u pacjenta. Pyta się o przebyte choroby, czy najbliżsi krewni mieli lub mają nadciśnienie. Ustala, czy u pacjenta występuje nadwaga, pyta o palenie tytoniu.
Nadciśnienie wzrasta wraz z wiekiem. Na ogół ludzie powyżej 60. roku życia mają wartości ciśnienia poniżej 160/90 mm Hg. Wyższe, powinno być już leczone.
– W rzadkich przypadkach ciśnienie tętnicze może nagle bardzo wzrosnąć, np. powyżej 200/120 mm Hg. Jeżeli występuje jednocześnie jeden lub więcej objawów: silne bóle głowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, świadomości, mowy, paraliż, bóle serca, duszność, mówimy o przełomie nadciśnienoiwym. W takim przypadku należy wezwać lekarza. O ile nie występują wyżej wymienione objawy, należy próbować obniżyć ciśnienie samodzielnie. Trzeba położyć się i odprężyć. Zmierzyć ciśnienie po 15 minutach i powtórnie po pół godzie. Jeżeli ciśnienie nie spada lub spada tylko nieznacznie, pozostaje na poziomie 200/120 mm Hg, wówczas powinniśmy przyjąć dodatkową dawkę leku nadciśniowego i zgłosić się do lekarza – mówi dr Moneta.
Schorzenie występuje bardzo często u chorych na cukrzycę. Jest ono spowodowane nadwagą. Podwyższony przez lata poziom cukru we krwi może prowadzić do uszkodzenia nerek.
- Czy można obniżyć ciśnienie tętnicze bez leków?
Przez zmniejszenie nadwagi wartości ciśnienia tętniczego mogą zostać tak obniżone, że wdrożenie leczenia farmakologicznego nie jest już konieczne. Po redukcji ciężaru ciała obserwuje się też lepsze działanie leków. Przy unormowanej wadze ciała, można spróbować obniżyć ciśnienie przez zmianę sposobu żywienia, np. zmniejszając spożycie soli. Rezygnacja z kawy, alkoholu i papierosów to również dobry sposób na obniżenie ciśnienia tętniczego.
