Praktycznie każdy lek zwalczający objawy przeziębienia i grypy zawiera substancje zwalczające ból i gorączkę. Najczęściej są to:
Paracetamol – lek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy o działaniu ośrodkowym. Nie działa przeciwzapalnie, w porównaniu z innymi podobnymi substancjami znacznie rzadziej podrażnia śluzówkę przewodu pokarmowego i nie zaburza krzepnięcia. W nadmiarze może być szkodliwy dla wątroby, ale stosowany prawidłowo jest bezpieczny. Może być stosowany także przez dzieci i osoby starsze, obciążone różnymi schorzeniami. Z większością typowo stosowanych leków nie daje interakcji. Działa 4-6 godzin. Przeciętna dawka jednorazowa dla dorosłego to 500-1000mg, nie należy przekraczać 4g na dobę.
Kwas acetylosalicylowy – lek przeciwgorączkowy, przeciwbólowy i przeciwzapalny o sile działania przeciwgorączkowego i przeciwbólowego porównywalnej z paracetamolem. Częściej daje działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego, może zaburzać krzepnięcie. Nie powinien być stosowany u dzieci. Działa 4-6 godzin. Typowa dawka jednorazowa dla osoby dorosłej to 300-900mg jednorazowo, nie należy przekraczać 4g na dobę.
Ibuprofen – lek przeciwgorączkowy, przeciwbólowy i przeciwzapalny. Przeciwbólowo silniejszy od paracetamolu. Stosunkowo częściej wywołuje działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Nie ma przeciwwskazań do stosowania go u dzieci, jednak paracetamol uznawany jest za lek pierwszego wyboru w tej grupie wiekowej. Działa 4-6 godzin. Typowa dawka jednorazowa dla dorosłego to 200-400mg, nie powinno się przekraczać 1200mg na dobę bez kontroli lekarza.
Wiele z leków złożonych przeznaczonych do zwalczania objawów przeziębienia i grypy zawiera też składnik zwalczający katar. Najczęściej spotyka się następujące:
Pseudoefedryna – zwęża naczynia krwionośne w śluzówce nosa i przez to łagodzi jej obrzęk, udrażniając nos. Zmniejsza też nieco wyciek z nosa. Stosowana zgodnie z zaleceniami jest stosunkowo bezpieczna, ale nie powinna być stosowana przez dzieci, osoby starsze, ze schorzeniami układu krążenia, wątroby, nadciśnieniem, jaskrą, cukrzycą, chorobami prostaty czy astmą. Działa kilka godzin. Typowa dawka jednorazowa to 60mg, nie powinno się przekraczać 180mg na dobę, a maksymalna dozwolona dawka dobowa to 240mg.
Fenylefryna – substancja o działaniu podobnym do pseudoefedryny, ale nieco słabszym. Ma podobne ograniczenia w stosowaniu jak pseudoefedryna. Typowa dawka jednorazowa to 10-12mg, nie powinno się przekraczać 40-60mg na dobę.
W łagodzeniu kataru stosuje się też często środki miejscowe, w postaci kropli lub aerozoli, najczęściej są to oksymetazolina, xylometazolina, nafazolina, fenylefryna. Są to, podobnie jak opisane wcześniej substancje o działaniu zwężającym naczynia. Wspomagająco w leczeniu kataru w przebiegu grypy i przeziębienia stosuje się leki przeciwhistaminowe, stosowane zwyczajowo przede wszystkim w leczeniu alergii. Niektóre z nich, takiej jak chlorfeniramina, feniramina, difehndydramina, triprolidyna i inne tzw. I-generacji mają bowiem właściwości osuszające śluzówkę nosa. Same nie działają wprawdzie wystarczająco skutecznie aby zwalczyć katar, ale w połączeniu z lekami zwężającymi naczynia krwionośne mogą przynosić złagodzenie objawów. Z uwagi na łagodne działanie nasenne bywają one stosowane zwłaszcza w lekach przeznaczonych do zażywania na noc gdzie oprócz osuszania nosa i gardła ułatwiają zasypianie.
Niektóre leki złożone przeznaczone do zwalczania objawów grypy i przeziębienia zawierają również substancje zwalczające kaszel. Bywają zwykle to środki przeciwkaszlowe, zazwyczaj dekstrometorfan, rzadziej wykrztuśne, takie jak gwajafenezyna.
Dekstrometorfan jest środkiem przeciwkaszlowym o ośrodkowym działaniu, hamującym odruch kaszlowy w miejscu jego powstawania czyli w rdzeniu przedłużonym. Nie blokuje on całkowicie powstawania odruchu kaszlowego a jedynie zmniejsza częstości i siłę pobudzeń kaszlowych. Typowa dawka jednorazowa dla dorosłego to 20-30mg, maksymalna dobowa to 120mg.
Stosując leki przeciwko objawom przeziębienia i grypy warto być wiernym jednemu, wybranemu świadomie i stosownie do własnych potrzeb produktowi. Wynika to głównie z tego, że substancje czynne stosowane w tego typu lekach powtarzają się i stosując kilka różnych preparatów jednocześnie narażamy się na ich przedawkowanie co może mieć opłakane skutki.
Źródło: CIoPiG
