Księża oraz osoby duchowne prawnie uznanych innych wyznań opłacają podatek dochodowy głównie w formie ryczałtu od przychodów osiąganych z opłat w związku z pełnionymi funkcjami duszpasterskimi.
Podatek ryczałtowy a pity
Ponieważ osoby duchowne płacą podatek w formie ryczałtu, to są zwolnione ze składania rocznych pitów o wysokości swojego dochodu z przychodu ze źródła objętego ryczałtem. Osoby duchowne nie wykazują wysokości swoich przychodów ani dochodu z pełnienia funkcji duszpasterskich, a więc nie mają możliwości skorzystania z ulg podatkowych. Podatek ryczałtowy mogą obniżyć tylko o kwotę składki zapłaconej na ubezpieczenie społeczne. Osoby duchowne składają pity, w których wykazują jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone oraz odliczone od podatku. Są to formularze PIT-19A.
Wysokość podatku od przychodów z funkcji duszpasterskich
Wysokość podatku ryczałtowego jest określona kwotowo. Nie jest ona zależna od przychodów, lecz od liczby mieszkańców parafii oraz od pełnionej przez duchownego funkcji – proboszcza lub wikariusza. Stawki podatku określone są w załącznikach do ustawy ryczałtowej. Naczelnik urzędu skarbowego, właściwego według miejsca wykonywania funkcji przez osobę duchowną, wydaje decyzję ustalającą wysokość ryczałtu. Wysokość ryczałtu dla wikariuszy jest niższa niż dla proboszczów. Przy ustalaniu wysokości podatku znaczenie ma też wielkość parafii oraz wielkość miejscowości, w której znajduje się parafia.
Osoby duchowne mają obowiązek płacenia podatku ryczałtowego raz na kwartał, do 20. dnia miesiąca po zakończeniu kwartału.
Inne pity osób duchownych
Ryczałt jest podstawową metoda opodatkowania osób duchownych, ale w niektórych sytuacjach, poza deklaracją PIT-19A osoba duchowna musi złożyć również inne pity. Tak np. PIT-37 powinna złożyć osoba duchowna zatrudniona do nauki religii w szkole albo uzyskująca dochód z innych źródeł. W takim przypadku osoba duchowna podlega takim samym zasadom jak inni podatnicy. Składając inne pity może korzystać z ulg podatkowych.
Osoba duchowna ma też prawo rozliczania swojego dochodu na zasadach ogólnych. Powinna wtedy prowadzić księgę przychodów i rozchodów oraz rozliczać pity roczne.
Decydując się na rezygnację z ryczałtu i przejście na zasady ogólne opodatkowania osoba duchowna powinna złożyć pisemne oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego.
Oświadczenie takie należy złożyć:
- przed rozpoczęciem pełnienia funkcji duszpasterskich,
- do 20 stycznia danego roku podatkowego,
- w ciągu 14 dni po otrzymaniu decyzji o wysokości podatku ryczałtowego.
