Mieszkańcy krajów leżących w basenie morza Śródziemnego, którzy przyjęli odmienny sposób odżywiania, bazujący przede wszystkim na produktach pochodzenia roślinnego, znacznie rzadziej borykają się z podwyższonym cholesterolem i znacznie rzadziej zapadają na choroby serca i naczyń.
Badania nad rolą diety w profilaktyce miażdżycy trwają od kilkudziesięciu lat i dzisiaj wiemy już niezbicie, że istnieje zależność między spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszcze zwierzęce) i wysokim stężeniem cholesterolu oraz między stężeniem cholesterolu we krwi i zgonami na skutek choroby niedokrwiennej serca. Tam, gdzie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych jest małe, a dieta jest bogata w duże ilości oleju z oliwek (np. w Grecji czy we Włoszech), zawały serca należą do rzadkości.
Te obserwacje pozwoliły na wysunięcie tezy, że dieta śródziemnomorska jest modelowym sposobem odżywiania w profilaktyce chorób serca i naczyń.
Dietę śródziemnomorską można w prosty sposób adaptować do polskich potrzeb. Przede wszystkim należy ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych (masło, tłuszcz wieprzowy, np. smalec, słonina, boczek), zastępując je olejami roślinnymi: rzepakowym, oliwkowym, słonecznikowym, sojowym lub kukurydzianym. Źródłem niekorzystnie działających tłuszczów nasyconych są też śmietana, tłuste mięsa, tłuste sery. Wybierajmy więc produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu oraz chude mięsa i wędliny.
Podstawą posiłku powinny być produkty zbożowe i strączkowe, warzywa i owoce, będące dobrym źródłem błonnika, witamin, polifenoli i składników mineralnych. Szczególnie istotne jest działanie witamin antyoksydacyjnych, obecnych w warzywach i owocach, ale także oliwie z oliwek, które chronią cholesterol przed utlenieniem, dzięki czemu nie odkłada się on na ściankach tętnic i nie powoduje miażdżycy.
Ważnym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3, mających działanie przeciwzapalane, przeciwzakrzepowe i zapobiegające zaburzeniom rytmu serca, są tłuste ryby morskie, np. łosoś, pstrąg, makrela, dorsz.
Optymizmem napawa fakt, że pewne zmiany w sposobie odżywiania się Polaków już nastąpiły. Przede wszystkim zmniejszyło się spożycie masła, na rzecz większej konsumpcji tłuszczów roślinnych. Wołowina jest coraz częściej zamieniana na drób, rośnie spożycie owoców. Konsekwentna popularyzacja wiedzy na temat zdrowej diety, to duża szansa, że śródziemnomorski model odżywiania, chroniący przed rozwojem miażdżycy, stanie się wkrótce także polską normą.
/Na podstawie artykułów: Prof. dr hab. med. Wiktora Szostaka, "Żywienie w profilaktyce miażdżycy"; Prof. dr hab. med. Barbary Cybulskiej, "Znaczenie diety śródziemnomorskiej w prewencji i terapii chorób układu krążenia"; Doc. dr hab. med. Longiny Kłosoewicz-Latoszek, "Co można jeść w Polsce w ramach prewencji i terapii chorób układu krążenia"; Biuletyn informacyjny dla mediów Programu "Pamiętaj o Sercu", nr 1/
Program "Pamiętaj o Sercu" jest programem edukacji zdrowotnej i ma na celu dotarcie do możliwie najszerszych kręgów społeczeństwa z wiedzą o przyczynach powstawania i możliwościach zapobiegania chorobom układu sercowo-naczyniowego poprzez odpowiednią profilaktykę.
Koordynatorzy Programu "Pamiętaj o Sercu", w ramach prowadzonych w jego ramach działań, przekonują, że wystarczą często niewielkie modyfikacje w naszym trybie życia, aby znacząco zmniejszyć zagrożenie chorobami serca. Na wiele czynników, od których zależy zdrowie naszego serca mamy lub możemy mieć wpływ, a profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego, choć wymaga wprowadzenia zmian w naszych przyzwyczajeniach, nie musi się wiązać z rezygnacją z radości życia.
Program "Pamiętaj o Sercu" jest finansowany ze środków Ministerstwa Zdrowia, a prowadzony pod merytorycznym patronatem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Instytutu Kardiologii.
Zachęcamy także do odwiedzenia strony internetowej Programu: www.pamietajosercu.pl.
Więcej informacji:
Koordynatorzy Programu "Pamiętaj o Sercu", za pośrednictwem agencji Headlines: Joanna Kowalczuk, tel. 22/ 816 92 86, j.kowalczuk@headlines.com.pl
– Koordynator Programu "Pamiętaj o Sercu": prof. dr hab. med. Wojciech Drygas z Instytutu Kardiologii w Warszawie, Dyrektor Programu CINDI Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce
– Zastępca koordynatora: prof. dr hab. med. Adam Torbicki, Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
– Zastępca koordynatora: Prof. dr hab. med. Grzegorz Opolski, Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii i Przewodniczący Programu Polkard 2003-2005.
– Członek zespołu koordynacyjnego: dr n. hum. Zofia Słońska z Instytutu Kardiologii w Warszawie, ekspert Światowej Organizacji Zdrowia
