Opieka nad osobą starszą wymaga cierpliwości, dobrej organizacji, umiejętności interpersonalnych i odporności na stres. Zorganizowanie takiej opieki stanowi spore wyzwanie dla rodziny lub opiekunów spoza rodziny. Organizowanie opieki nad seniorem uzależnione jest oczywiście od jego kondycji, zarówno sprawności fizycznej jak i psychicznej. Zawsze jednak wymaga sporego zaangażowania i wpływa na życie codzienne wszystkich członków rodziny.
Dobry opiekun, czyli jaki?
Osobę starszą trzeba traktować z szacunkiem, wzbudzać jej zaufanie i stanowić dla niej oparcie. Z tego względu opieka nad seniorem wymaga od opiekunów umiejętności słuchania, spostrzegawczości, wrażliwości ale też podstawowej wiedzy medycznej i predyspozycji do wykonywania czynności opiekuńczych. Gdy sprawność fizyczna seniora ulega pogorszeniu konieczne jest wsparcie opiekuna w wykonywaniu codziennych czynności takich jak mycie, jedzenie, czy zwykłe przemieszczanie się z miejsca na miejsce.
Opiekun musi więc być silny i sprawny fizycznie. Pamiętać przy tym należy, że taka zależność od drugiej osoby może być dla osoby starszej bardzo niekomfortowa i podważać jej poczucie godności, dlatego też wymaga od opiekuna taktu i wyczucia. Nie jest wskazane wyręczanie osoby starszej we wszystkim, czynności które jest w stanie wykonać sama powinna nadal wykonywać – wpłynie to pozytywnie zarówno na jej poczucie samodzielności jak i na sprawność fizyczną. Zdarza się, że opiekun powinien w subtelny i dyplomatyczny sposób motywować osobę starszą do wykonywania niektórych czynności, aby w ten sposób zapobiegać postępującej niesprawności.
Warto przy tym wykorzystać urządzenia usprawniające i ułatwiające opiekę- maty antypoślizgowe w wannie, dodatkowe uchwyty w łazience, czy dodatkowe uchwyty przy łóżku.
Wiedza medyczna niezbędna
W opiece nad osobą starszą konieczne jest rozeznanie w stanie jej zdrowia, wiedza o chorobach, schorzeniach i przyjmowanych lekach. Do zadań opiekuna należy pilnowanie przyjmowania zapisanych leków, ale też monitorowanie stanu zdrowia i rozpoznanie jeżeli stan ten ulega pogorszeniu.
Kluczowe jest też zapewnienie stałej opieki lekarza, monitorowanie i organizowanie badań kontrolnych i wizyt u lekarza. Przydadzą się też oraz podstawowe umiejętności medyczne, gdyż może się zdarzyć, że senior będący pod nasza opieką wymaga wykonywania określonych zabiegów medycznych (np. zmiany opatrunków) czy rehabilitacyjnych (masaże, ćwiczenia).
A co ze zdrowiem psychicznym?
Osobną kwestią są też schorzenia psychiczne wieku starczego. Jeżeli osoba starsza pozostająca pod nasz opieką cierpi z powodu demencji bądź choroby Alzheimera konieczne będzie sprawowanie opieki przez całą dobę. Osoby takie mogą być zdezorientowane i splątane, często zdarza się, że nie rozpoznają miejsca w którym przebywają, ani osób z najbliższego otoczenia. Wywołuje to ich rozdrażnienie i złość, która często wyładowywana jest właśnie na opiekunie. Taka sytuacja wymaga od opiekuna bardzo dużej odporności na stres, umiejętności zdystansowania się i oddzielenia symptomów choroby od człowieka chorego.
Cierpliwości i umiejętności słuchania wymaga też od opiekuna sytuacja w której senior traci poczucie rzeczywistości, teraźniejszość zaczyna plątać się z doświadczeniami z przeszłości, a jasność jego myślenia zastępują myśli paranoidalne. Opiekun jest często jedyną osobą towarzyszącą osobie starszej w jej codzienności. Staje się powiernikiem jego myśli i lęków, sam więc musi posiadać odporną psychikę i otwartość.
Logistyka i zaangażowanie ponad wszystko!
Codzienna opieka nad osobą starszą to również organizowanie jej dnia w taki sposób aby zapewnić jej odpowiednią ilość zarówno aktywności fizycznej, jak i psychicznej. To nie tylko codzienna rozmowa i wsparcie, ale też zadbanie o wspólne spacery i rytuały które pomagają seniorowi odzyskać spokój i poczucie rytmu (np. wspólne picie herbaty o stałej godzinie). Wpływa to bardzo korzystnie na jej samopoczucie i nastrój, co przekłada się na zdrowie fizyczne i psychiczne. Z drugiej strony jednak, taka organizacja opieki nad seniorem od opiekuna wymaga sporo czasu i zaangażowania.
 |
Autor artykułu Współautorem publikacji jest Klinika Seniora – Podmiot Leczniczy specjalizujący się w kompleksowej opiece nad osobami starszymi. |
