Normalnie występujący nabłonek wielowarstwowy płaski jest zastępowany nabłonkiem walcowatym pochodzącym z kanału szyjki macicy. Nabłonek ten jest czerwony i ziarnisty, co czyni szyjkę macicy zaczerwienioną, zerodowaną. Inną nazwą nadżerki jest owrzodzenie szyjki macicy
Przyczyny i czynniki ryzyka
Nadżerka może być spowodowana urazem przez kontakt (w trakcie używania tamponów, penetracji pochwy przez ciała obce), przez infekcje (wirusem herpes, wczesna kiła, długo niewymieniane tampony, poważne stany zapalne pochwy) lub przez działanie substancji chemicznych (środki plemnikobójcze zawarte w niektórych globulkach i piankach). Ryzyko wystąpienia nadżerki wzrasta z ilością partnerów seksualnych.
Zapobieganie
Elementarne zasady higieny życia seksualnego zmniejszają ryzyko wystąpienia nadżerki. Należy spróbować wyeliminować czynniki ryzyka wymienione powyżej.
Objawy:
- krwawienia z pochwy niezwiązane z krwawieniem miesiączkowym
- krwawienia po stosunku
- krwawienia między miesiączkami
- upławy (śluzowe o żółtym zabarwieniu), mogą mieć przykry zapach i towarzyszyć stanom zapalnym pochwy
- czasem nadżerka może nie dawać żadnych objawów klinicznych.
Diagnostyka
W badaniu we wziernikach szyjka macicy jest zaczerwieniona z cechami zapalnymi.
- Badanie cytologiczne może wykazać obecność komórek atypowych
- Posiew może wykazać obecność bakterii E.colli w pochwie
- Kolposkopia
- czasem należy pobrać wycinki z tarczy części pochwowej do badania pod mikroskopem
Leczenie
Leczenie nadżerki jest uzależnione od przypadku i powinno być prowadzone przez lekarza. Nadżerka spowodowana przez działanie środków chemicznych może czasem ulec samowyleczeniu po zaprzestaniu używania tych środków. W innych przypadkach można zastosować leki dopochwowe zawierające estrogeny.
Za skuteczne metody leczenia uważa się stosowanie elektrokoagulacji, laseroterapii lub krioterapii. W skrajnych przypadkach należy nadżerkę usunąć chirurgicznie przez tzw. konizacje.
Powikłania – Nadżerka może być pierwszym objawem raka szyjki macicy.
Profilaktyka
Każda kobieta powinna przynajmniej raz w roku wykonywać badanie cytologiczne. W przypadku wcześniejszego wykrycia infekcji wirusem HPV badanie cytologiczne należy wykonywać przynajmniej 2 razy w roku. Lekarz prowadzący w różnych przypadkach może zalecić częstsze wykonywanie badania cytologicznego lub wykonanie kolposkopii.
