Stereotyp bierze górę
Z badań opublikowanych w The Journal of the American Dental Association wynika, że jedynie 25-50% kobiet w ciąży pozostaje pod stałą kontrolą dentysty. Pozostałe, z obawy o zdrowie dziecka, zgłaszają się do lekarza dopiero po jego narodzeniu. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy zęby sprawiają ból i wymagają natychmiastowego leczenia. Badania wskazują również, że sami dentyści często nie wiedzą, jakie rodzaje leczenia mogą zaproponować ciężarnym pacjentkom – jedynie 10% stomatologów wykonuje wszystkie konieczne zabiegi, z czego 14% nie decyduje się na podanie znieczulenia miejscowego.
Świadomość, jak ważne jest zdrowie zębów przyszłych mam, pozostaje znikoma. – Kobiety w ciąży często nie wiedzą o konieczności wizyt kontrolnych, tymczasem towarzyszący ciąży 10-krotny wzrost produkcji progesteronu sprawia, że dziąsła i zęby stają się szczególnie wrażliwe na infekcje wirusowe i zakażenia – mówi lek. stom. Wojciech Fąferko z Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic. – Dobrze, zatem widzieć, jakie dolegliwości zębów występują w trakcie ciąży, które zabiegi są w pełni bezpieczne, w którym trymestrze najlepiej je przeprowadzić, a które z nich lepiej wykonać już po urodzeniu dziecka – dodaje.
Nadwrażliwość dziąseł problem mam
Najczęstszym problemem w trakcie ciąży jest krwawienie dziąseł – uskarża się na nie około 10% kobiet. Krwawienie pojawia się zazwyczaj w drugim miesiącu ciąży i dotyczy w przednich partii zębów. Nadwrażliwość dziąseł powodowana jest wzrostem produkcji hormonów i zmianami w funkcjonowaniu systemu immunologicznego. Dolegliwość ta nie jest niebezpieczna, dopóki pozostaje pod kontrolą stomatologa. Osłabione dziąsła są, bowiem bardziej podatne na infekcje, a te zagrażają zdrowiu dziecka.
– Krwawienia z dziąseł nie można lekceważyć. Nie zawsze przyczyną jest zbyt mocne szczotkowanie zębów lub niewłaściwa szczoteczka. Krwawienie to często objaw chorób dziąseł i przyzębia. Przyczyną ich powstawania są bakterie gromadzące się na płytce nazębnej. Bakterie produkują dwie substancje: kwasy niszczące szkliwo zęba oraz toksyny, które atakując dziąsła, doprowadzają do stanów zapalnych i krwawienia – mówi Fąferko. – Jeśli myciu zębów towarzyszy krwawienie, a dziąsła są wyjątkowo wrażliwe na ból lub opuchnięte, należy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa. Dentysta dobierze odpowiedni plan leczenia i nie dopuści do dalszego rozwoju choroby – dodaje.
Leczymy, znieczulamy, oddychamy
Powszechnie uważa się, że zabiegów stomatologicznych lepiej nie wykonywać w pierwszym oraz drugiej połowie trzeciego trymestru ciąży. W czasie pierwszego trymestru u dziecka wykształcają się, bowiem najważniejsze organy i maluch jest szczególnie wrażliwy na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Z kolei w trakcie drugiej połowy trzeciego trymestru występuje zwiększone ryzyko przedwczesnego porodu.
– Dobrze jest zaplanować leczenie na drugi trymestr ciąży. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe. W nagłych przypadkach przyszłe mamy mogą bez obaw przyjść się do dentysty – mówi Fąferko. Mitem jest również przekonanie, że pacjentkom spodziewającym się dziecka nie można podawać znieczuleń – dodaje. Ciąża niejednokrotnie zwiększa wrażliwość na ból, więc stresujące leczenie bez podania środków znieczulających może przynieść więcej szkody mamie i dziecku. Na rynku jest wiele bezpiecznych środków uśmierzających. We wszystkich przypadkach wystarczy poinformować lekarza o ciąży, by ten mógł wybrać jak najmniej inwazyjne sposoby leczenia i dobrać odpowiednie lekarstwa.
Czego unikać?
Niektóre zabiegi lepiej przeprowadzić już po urodzeniu dziecka. Dotyczy to w szczególności tych z zakresu chirurgii dentystycznej, wymagających pełnego lub głębokiego znieczulenia. W nagłych wypadkach to dentysta zdecyduje, czy natychmiastowe leczenie jest konieczne i jeśli będzie to możliwe, przeprowadzi je dopiero po porodzie. Przyszłe mamy, w miarę możliwości, powinny też unikać promieniowania i zrezygnować ze zdjęć rentgenowskich. Jeśli zrobienie zdjęcia RTG jest konieczne, stomatolog powinien skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę i wspólnie z nim ustalić, czy dawka promieniowania nie zagraża dziecku. Kobietom w ciąży nie zaleca się również wybielania i piaskowania zębów. Jedynym zabiegiem, którego należy bezwzględnie unikać jest zakładanie plomb amalgamatowych. Wypełnienia amalgamatowe w 50% składają się z toksycznego metalu ciężkiego – rtęci, która może uwalniać się z plomby i przenikać do wód płodowych.
Jak dbać o zęby w czasie ciąży?
mówi lek. stom. Wojciech Fąferko – Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic w Katowicach.
Najważniejsza jest, jak zwykle, profilaktyka. Warto umawiać się na regularne badania kontrolne – dzięki nim możemy na bieżąco monitorować stan zębów przyszłej mamy i w razie potrzeby szybko zareagować. Dieta również ma wpływ na zęby. Polecam produkty bogate w białko, wapń oraz witaminy A, C i D. Ponadto kobiety w ciąży powinny zwrócić szczególną uwagę na higienę jamy ustnej. Sugerowałbym zaopatrzenie się w pastę i płyn do płukania z fluorem oraz płyn antybakteryjny – pomogą zminimalizować zagrożenie infekcjami.
