Flebologia - Mam żylaki

Najistotniejszą przyczyną postępu PNŻ jest genetycznie uwarunkowana słabsza budowa ścian żył i niewydolność zastawek żylnych w kończynach dolnych. Choroba objawia się najczęściej po okresie pokwitania, kiedy przez niewydolne zastawki przepływa wstecznie coraz więcej krwi (cofająca się krew rozszerza żyły na trwałe powodując rozwój żylaków).

Występowanie

Skłonności dziedziczne są niewątpliwe. Około 70% chorych potwierdza rodzinny charakter choroby. Często matki i córki mają żylaki o bardzo podobnym charakterze i umiejscowieniu. PNŻ i rozwój żylaków zaostrza się w sprzyjających warunkach, np. w wyniku długotrwałego stania czy siedzenia oraz u kobiet w ciąży i przy przewlekłych zaparciach (zwłaszcza, jeśli stosuje się dietę ubogoresztkową). Zawody wymagające długotrwałego stania lub siedzenia (np. informatycy, księgowe), wielogodzinne podróże samochodem lub samolotem, powodują zaleganie krwi w kończynach i znacząco zwiększają ryzyko powstania żylaków. Żylakom sprzyja także przebycie zakrzepowego zapalenia żył głębokich, które prowadzi do niewydolności zastawek żylnych i wtórnej niewydolności żył powierzchownych, z których powstają żylaki. W etiologii zmian żylakowatych ma znaczenie ciepło (ciepła kąpiel, gorące lato), które powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, oraz palenie papierosów i przyjmowanie leków hormonalnych. Istotna w rozwoju PNŻ jest także otyłość i mała aktywność ruchowa – obniża się sprawność mięśni łydki i pompy mięśniowej tłoczącej krew z żył kończyn dolnych do serca.

Objawy przewlekłej niewydolności żylnej

PNŻ występuje wtedy, gdy pojawiają się dolegliwości, takie jak ból i uczucie ciężkości nóg, obrzęk, skurcze mięśni łydek, następują zmiany w funkcjonowaniu żył i rozwijają się teleangiektazje (drobne fioletowo-czerwone żyłki) oraz żylaki. Początkowy defekt kosmetyczny w późniejszym czasie może prowadzić do groźnych powikłań (m.in. krwawienia, stany zapalne, owrzodzenia podudzi, zatory żylne).

Żylaki najczęściej powodują ból zajętej kończyny, uczucie "ciężkich nóg” i puchnięcie nasilające się zwłaszcza wieczorem. Dolegliwości te zmniejszają się po uniesieniu chorej kończyny i/lub założeniu pończoch uciskowych. W początkowej fazie choroby żyły powierzchowne są napięte i mogą być wyczuwalne, aczkolwiek nie do końca widoczne. W późniejszym okresie żyły przybierają kręty przebieg. Żylaki oprócz nieestetycznego wyglądu, mogą nie powodować żadnych dolegliwości.