Działania wspomagające i ułątwiające poród

O analgezji w trakcie porodu czytaj Czy poród musi boleć ?

Opieka psychiczna podczas porodu powinna się opierać na odpowiednich przygotowaniach poprzedzających poród. Polegają one na udzieleniu ciężarnej przez położną i położnika (w rozmowie bezpośredniej) wszelkich informacji, na gimnastyce w czasie ciąży, ćwiczeniach oddechowych,a także na obejrzeniu sali porodowej. Mniejsze znaczenie przypisuje się obecnie rodzajowi metody -np. według Reada lub Lamaze’a – którą stosuje się podczas kursów przygotowujących do porodu.

Należy zwracać baczną uwagę na to, by nie wzbudzić u ciężarnych żadnych nierealistycznych oczekiwań związanych z porodem. Każda próba ustalenia ścisłego przebiegu porodu może utrudnić niezbędną adaptację kobiety w razie odstępstw od oczekiwanego stanu.

Często spotykane dążenie do "naturalnego porodu" obecnie nie musi być równoznaczne z prowadzeniem porodu bez środków farmakologicznych lub działań wspierających. Związane z porodem odczuwanie bólu jest w indywidualnych przypadkach bardzo różne, a do zadań położnej i lekarza należy orientowanie się w potrzebach rodzącej i w aktualnym stanie płodu, aby mogli indywidualizować postępowanie położnicze.

Często skrajne różnice pragnień i wyobrażeń pary małżeńskiej w związku z przeżywaniem porodu stawiają lekarza i położną w trudnej sytuacji. Współczesna opieka położnicza musi z jednej strony zapewnić nienaruszalność cielesną matki i dziecka, z drugiej zaś spełnić indywidualne życzenia i wyobrażenia oraz zapewnić zachowanie godności i integralności rodzącej i jej partnera.

Bezsensownym postępowaniem jest zarówno upieranie się przy pewnym modelu przebiegu porodu przez lekarza i położną, jak i sztywne trzymanie się swoich racji przez parę małżeńską. Niewątpliwie wymaga to głównie od położnej dużego doświadczenia i umiejętności dostosowania dla każdej rodzącej optymalnego sposobu postępowania podczas porodu oraz doboru działań wspierających poród. Istotną pomocą dla rodzącej może być, oprócz ciągłej obecności położnej u jej boku, wspierającej i zachęcającej rozmowy, zmian ułożenia oraz wykorzystywania różnych pozycji, także masowanie grzbietu, ucisk kości krzyżowej itd., wykonywane przez położną przy aktywnej pomocy męża rodzącej.

Przygotowanie do porodu (psychoprofilaktyka) Nie ma wątpliwości (można to udowodnić eksperymentalnie), że intensywne przygotowanie psychiczne i fizyczne do porodu może znacznie ułatwić rozwiązanie zarówno matce, jak i dziecku. Na podstawie przedstawionego przez Read’a "błędnego koła" (circulus vitiosus) – patrz powyżej – wiadomo że obawy u rodzącej, szczególnie "u pierwiastki", głównie strach spowodowany oczekiwaniem, mogą być prowokowane i potęgowane rozpoczynającymi się skurczami i bólami porodowymi.

Celem przygotowania do porodu według zwykle stosowanych metod (według Ri.tda,Lamaza lub Leboyera) jest osiągnięcie możliwie najefektywniejszej czynności skurczowej macicy. Uzyskuje się to przez przełamanie Koła Reada na wszystkich -3 etapach, a mianowicie:

• przez wyjaśnienia i informacje mające na celu zmniejszenie strachu związanego z oczekiwaniem,
• przez ćwiczenia odprężające i oddechowe (rozluźniające),
• przez ćwiczenia gimnastyczne służące polepszeniu sprawności ciała i ułatwieniu przebiegu aktu porodowego.

Bardzo różne są życzenia ciężarnych dotyczące informacji o porodzie oraz sposobu ich przedstawienia, a więc sposobu przygotowania do porodu. Dlatego też w czasie pierwszej rozmowy z ciężarną lekarz lub położna powinni omówić metodykę i sposób prowadzenia kursów przygotowujących. Według Leboyera szczególne znaczenie dla "gładkiego porodu" ma współudział rodzącej w czynnościach mających na celu ochronę płodu. Łagodzenie bólów porodowych za pomocą dostępnych środków jest postępowaniem bezpiecznym dla dziecka. Ważne znaczenie ma wyjaśnienie ciężarnej, że odpowiednia i indywidualnie dobrana analgezja stosowana u matki może przyczynić się w znacznym stopniu do ułatwienia porodu. Jednocześnie należy pamiętać, że analgezja położnicza i okołoporodowa ochrona płodu na pewno nie są pojęciami sprzecznymi!