Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do powstawania deficytów witamin minerałów i różnią się one, w zależności od okresu, w jakim znajduje się kobieta:
– okres przed zajściem w ciążę
W czasie planowania ciąży czynnikami, które przyczyniają się do zubożenia organizmu kobiety pod względem witamin i minerałów są: niedawno przebyta ciąża, bogata w przetworzone produkty dieta, czy też używki, takie jak: kawa i herbata. Niezwykle ważne jest, o czym kobiety planujące zajście w ciążę często nie wiedzą, aby rozpocząć suplementację przynajmniej 3 miesiące przed planowanym poczęciem.
Dlaczego? Organizm przyszłej mamy potrzebuje minimalnie aż trzech miesięcy, aby zgromadzić niezbędny zapas witamin i minerałów, dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio przygotować się do ciąży.
– ciąża
W okresie ciąży zapotrzebowanie na witaminy i sole mineralne wzrasta. Organizm kobiety musi dostarczyć nie tylko sobie ale i rozwijającemu się płodowi odpowiednią ich ilość. Pojawiające się zazwyczaj w pierwszy okresie ciąży jej symptomy, takie jak: nudności, wymioty, zawroty głowy, powodują, iż przyszła mama traci apetyt, mniej je, w rezultacie nie dostarcza organizmowi odpowiedniej ilość tych substancji. W tym okresie zapotrzebowanie na witaminy i minerały jest znacznie większe niż zapotrzebowanie kaloryczne. Twierdzenie zatem, że kobieta ciężarna powinna jeść za dwóch, należy przemianować na tezę: odżywiając się zdrowo i racjonalnie, kobieta ciężarna powinna dostarczyć niezbędnych witamin i minerałów dla dwóch.
– laktacja
Również w okresie po porodzie, kiedy rozpoczyna się laktacja, istnieją czynniki, które osłabiają organizm: wyczerpane zapasy organizmu po ciąży, a przede wszystkim wytwarzanie przez organizm matki ok. 850 ml mleka dziennie.
Pokrycie zapotrzebowania organizmu na witaminy i minerały w ramach codziennej normalnej diety jest niezwykle trudne. Godnym zaufania partnerem jest Elevit(r) Pronatal, który dostarczy organizmowi kobiety odpowiedniej, dla okresu ciąży i karmienia piersią, ilości niezbędnych witamin i minerałów.
– Witaminy i minerały potrzebne do prawidłowego rozwoju płodu.
Witaminy należą do grupy związków niezbędnych, ponieważ ustrój nie potrafi ich syntetyzować, dlatego powinny znajdować się w codziennej diecie. Chociaż ilościowe zapotrzebowanie na witaminy jest stosunkowo małe, następstwa ich niedoboru mogą być bardzo niebezpieczne, szczególnie w okresie zwiększonego na nie zapotrzebowania, co ma miejsce w okresie ciąży i laktacji
U kobiet ciężarnych i karmiących istnieje potrzeba zwiększonej podaży wszystkich, z wyjątkiem witaminy K, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach są: oleje roślinne, mleko i produkty mleczne, masło, żółtko jaja, warzywa i owoce karotenowe, warzywa zielone. Zawartość witamin rozpuszczalnych w tłuszczach w pokarmie kobiecym jest uzależniona także od rezerw posiadanych przez matkę karmiącą. Spożywanie tych witamin w sposób nie kontrolowany jest niebezpieczne, gdyż może prowadzić do wystąpienia objawów toksycznych. Bezpiecznym rozwiązaniem mogą być preparaty wielowitaminowe dla kobiet w ciąży i matek karmiących, gdyż zawierają one odpowiednie dawki ważnych dla organizmu witamin i minerałów.
Niezbędna w diecie kobiety ciężarnej witamina A reguluje procesy tworzenia nowych komórek, zapewnia prawidłową czynność tkanki nabłonkowej, potrzebna jest do rozwoju wzroku, skóry i błon śluzowych, wzrostu chrząstek i kości. U kobiet w ciąży i karmiących piersią zapotrzebowanie na Witaminę A wrasta o 60%[5].
Witamina D jest niezbędna w prawidłowym przyswajaniu wapnia. Odpowiednia jej podaż jest szczególnie ważna w czasie ciąży, aby zapewnić prawidłowy rozwój kości płodu. Zapotrzebowanie na witaminę D w czasie ciąży wrasta aż 100%[5].
Witamina E, zwana witaminą płodności, jest potrzebna do prawidłowego przebiegu ciąży, działa ochronnie na komórki i naczynia krwionośne. Zapotrzebowanie na tę witaminę wrasta o 50%[5].
Dieta kobiet ciężarnych i karmiących powinna zawierać także zwiększoną ilość witamin rozpuszczalnych w wodzie, głównie witaminy C, witamin z grupy B i kwasu foliowego. Ich ilość w pokarmie kobiecym zależy w dużym stopniu od diety matki. Zaleca się zwiększone zapotrzebowanie na powyższe witaminy w grupie kobiet ciężarnych i karmiących:
Witamina C (kwas askorbinowy), odgrywa ważną rolę w procesach syntezy kolagenu i wzrostu kości. Także dzięki tej witaminie wchłanianie żelaza i innych składników odżywczych przebiega bezproblemowo. Co warto podkreślić, kwas askorbinowy nie jest magazynowany w organizmie, należy więc regularnie dostarczać go do ustroju.
Nie można też zapomnieć o witaminach z grupy B (B1, B2, B6 i B12). Pełnią one niezwykle ważną rolę w podziałach komórkowych i przemianach hormonalnych, dlatego są bardzo istotne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Niedobór niektórych witamin z grupy B może być przyczyną niedokrwistości.
Kwas foliowy należy do witamin z grupy B . Współuczestniczy z witaminą B12 w regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek. W okresie ciąży dochodzi do obniżenia zapasów kwasu foliowego w organizmie, co związane jest przede wszystkim ze zwiększonym zapotrzebowaniem rozwijającego się dziecka. Jego niedobory w organizmie matki mogą powodować ciężkie zaburzenia rozwojowe płodu (wady cewy nerwowej), wady kręgosłupa, np.: rozszczep kręgosłupa.
Składniki mineralne, jako niezbędne związki, powinny być codziennie dostarczone organizmowi w odpowiednich ilościach i właściwych proporcjach. W okresie ciąży i laktacji wzrasta zapotrzebowanie na wiele pierwiastków w tym na wapń, żelazo, magnez i fosfor.
Dla właściwego rozwoju płodu kobieta w ciąży powinna przyjmować odpowiednią ilość wapnia. Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego rozwoju mięśni, serca i nerwów. Reguluje procesy krzepnięcia krwi i używany jest do budowy układu kostnego dziecka.
Żelazo to kolejny kluczowy element diety niezbędnej dla prawidłowego rozwoju dziecka. Pierwiastek ten jest nieodzownym składnikiem hemoglobiny czerwonych ciałek krwi. Dla kształtującego się płodu jest konieczny do budowy tkanek, oraz czerwonych ciałek krwi. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest częstym objawem u kobiet ciężarnych, w Polsce występuje u około 30% tej populacji[5]. Prowadzi do poważnych zaburzeń związanych z niedotlenieniem ciężarnej i płodu, może powodować przedwczesne porody, których bezpośrednią przyczyną są zaburzenia kurczliwości macicy. Zalecane dzienne spożycie żelaza w okresie ciąży wynosi 26 mg. Badania wykazały, że zwyczajowa dieta polskiej populacji zawiera średnio 6 mg żelaza na 1000 kcal i nie pokrywa zwiększonego zapotrzebowania na żelazo w ciąży, dlatego zaleca się jego suplementację[6].
Bardzo ważnym biopierwiastkiem w diecie jest także magnez. Uważa się, że aktywuje on około 300 enzymów w ustroju człowieka. Zwiększone zapotrzebowanie na magnez podczas ciąży wynika z potrzeb płodu, który akumuluje go w ilości 8 mg/dobę. Natomiast średnia ilość magnezu wydzielanego do pokarmu kobiecego w ciągu doby wynosi 25 mg. Zalecana dobowa podaż magnezu kobietom ciężarnym wynosi 350 mg, a matkom karmiącym 380 mg [6,7]. Niedobór magnezu w organizmie człowieka może wywoływać zróżnicowane objawy kliniczne, najczęściej są to: zaburzenia rytmu serca, wypadanie włosów, ogólne zmęczenie i inne.
Równie ważnym, w okresie ciąży i laktacji, pierwiastkiem jest fosfor. Zapotrzebowanie kobiety ciężarnej i karmiącej na fosfor , podobnie jak w przypadku wapnia, i białka rośnie. Warunkuje on prawidłową budowę kości i zębów.
Wszystkie opisane wyżej witaminy i minerały, w odpowiednich bezpiecznych dla matki i dziecka ilościach, wchodzą w skład preparatu multiwitaminowego dla kobiet w ciąży i matek karmiących Elevit(r) Pronatal.
Elevit(r) Pronatal firmy Bayer – jedyny preparat wielowitaminowy dla kobiet w ciąży oceniony pod kątem ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej w badaniu klinicznym z placebo ponownie na polskim rynku.
– Redukcja ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej – 92% [1],
– Redukcja częstości występowania innych wrodzonych wad rozwojowych – 46%,[2]
– Zmniejszenie częstości występowania nudności, wymiotów i zawrotów głowy – 55 %[2],
to najważniejsze z wyników badań klinicznych przeprowadzonych przez doktora Czeizel’a, w których Elevit(r) Pronatal przyjmowało 5519 ciężarnych kobiet [3,4].
Badania doktora Czeizel’a, w których kobietom podawano preparat wielowitaminowy Elevit(r) Pronatal potwierdziły znaczenie właściwej suplementacji witaminowej w tym niezwykle ważnym dla każdej kobiety okresie.
Elevit(r)Pronatal, od 15 lat dostępny dla kobiet na całym świecie, jest jedynym preparatem wielowitaminowym przebadanym klinicznie pod kątem ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej w badaniu klinicznym z placebo.
Elevit(r) Pronatal to połączenie 12 witamin, 4 minerałów i 3 pierwiastków śladowych wskazany dla kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i karmiących piersią. Podaje się go nie tylko w celu zapobiegania niedoborom witamin i składników mineralnych, ale także, aby znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia wady cewy nerwowej oraz innych wad rozwojowych płodu. Jest również zalecany w zapobieganiu anemii, do której może dojść na skutek niedoborów żelaza i kwasu foliowego.
Cena (opakowanie 30 tabletek): 28 pln, dostępny tylko w aptekach.
Zapraszamy również: www.elevit.pl,
1. Czeizel AE, Primary prevention of neural-tube defect and some major congenital abnormalities. Pediatrics Drugs 2000: 437-449
2. Czeizel AE, Periconceptional folic acid containing multivitamin supplementation, Eur. J. Obstet, Gynecol. Reprod. Biol. 1998; 78: 151-161.
3. Czeizel AE, Timar L, Sarkozi A. Dose-dependent effect of folic acid on the prevention of orofacial clefts. Pediatrics 1999; 104:66
4. Czeizel AE, Dudas I. Prevention of the first occurrence of neural-tube defects by preconception vitamin supplementation. NEJM 1992; 327:1832-1835
5. Janina Danuta Piotrowska-Jastrzębska, Maria Piotrowska-Depta, Katarzyna Sidor, Zasady prawidłowego żywienia kobiet w okresie ciąży i laktacji. Nowa Pediatria zeszyt 33 (1/2003)
6. L. Ostrowska, J.K. Karczewski, Żywienie kobiety w ciąży i w okresie laktacji. Medycyna rodzinna, 1998, 1:18-23
7. S. Ziemiański S i WSP, Normy Żywienia dla ludności w Polsce (energia, białko, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne). Nowa Medycyna 2, 1995, 5:1.
