Skaza białkowa, czyli alergia na białko mleka krowiego (ABMK), to stan, w którym organizm reaguje nadwrażliwością na białka obecne w mleku krowim. Ta alergia dotyka głównie niemowląt i małych dzieci, ale może także występować u dorosłych.
W przypadku skazy białkowej kluczowe jest unikanie wszelkich produktów zawierających białka mleka krowiego, ponieważ spożycie nawet małych ilości może wywołać reakcję alergiczną, taką jak wysypka, problemy trawienne, obrzęk lub trudności w oddychaniu.
Produkty, których należy unikać przy skazie białkowej
Pamiętaj, że dieta przy skazie białkowej wymaga staranności i systematyczności. Dzięki odpowiednio dobranej diecie można znacznie poprawić jakość życia i uniknąć nieprzyjemnych objawów alergii.
Mleko i jego przetwory
Najważniejsze jest unikanie wszystkich rodzajów mleka krowiego, w tym mleka świeżego, UHT (ultra wysokotemperaturowego), mleka w proszku i skondensowanego. Białka mleka znajdują się również w produktach fermentowanych, takich jak jogurty, kefiry i maślanka, które mogą wydawać się zdrowszym wyborem, ale wciąż są źródłem potencjalnych alergenów. Sery są również wykluczone – zarówno żółte, pleśniowe, jak i twarogowe oraz serki homogenizowane czy wiejskie. Nawet masło, śmietana czy serki topione zawierają białka mleka, które mogą być niebezpieczne.
Produkty zawierające ukryte białka mleka
Białka mleka mogą być dodawane do wielu przetworzonych produktów spożywczych, gdzie nie zawsze są oczywiste. Na przykład:
- Pieczywo i wypieki – niektóre chleby, bułki, ciasta, czy ciasteczka mogą zawierać mleko lub serwatkę.
- Słodycze – czekolada mleczna, biała czekolada, cukierki, lody i desery często zawierają mleko. Nawet niektóre gorzkie czekolady mogą mieć w składzie śladowe ilości mleka.
- Gotowe dania i zupy w proszku – mogą zawierać mleko w proszku, śmietankę czy kazeinę.
- Wędliny i przetwory mięsne – niektóre produkty, jak parówki, pasztety czy konserwy, mogą mieć dodane białka mleka jako środek wiążący.
- Produkty „light” lub „fitness” – często dodaje się do nich białka mleka w celu podniesienia zawartości białka.
Napoje mleczne i na bazie mleka
Trzeba unikać wszelkiego rodzaju napojów mlecznych, w tym koktajli mlecznych, kaw z mlekiem (np. latte) i czekolad do picia, które zawierają mleko krowie lub jego przetwory.
Produkty z laktozą
Chociaż laktoza to cukier mleczny, a nie białko, wiele produktów, które ją zawierają, może mieć również ślady białek mleka. Produkty takie jak mleko bez laktozy wciąż mogą zawierać białka mleka, więc również trzeba ich unikać.
Na co zwracać uwagę na etykietach produktów?
Przy zakupach warto uważnie czytać etykiety i unikać produktów, które zawierają następujące składniki:
- Kazeina, kazeiniany – główne białko mleka, często stosowane jako emulgator.
- Serwatka, białko serwatkowe, izolaty białek mleka – to składniki, które pochodzą z mleka i są często dodawane do wielu produktów spożywczych.
- Laktoza – może oznaczać, że produkt zawiera także białka mleka.
- Mleko w proszku, mleko skondensowane – bezpośrednie źródło białek mleka.
- Masło, tłuszcz mleczny – również zawiera białka mleka, mimo że ich zawartość może być niska.
Produkty, które można jeść przy skazie białkowej
Produkty roślinne
Istnieje wiele alternatyw dla produktów mlecznych:
- Mleko roślinne – takie jak sojowe, migdałowe, ryżowe, kokosowe, czy owsiane, które są całkowicie wolne od białek mleka krowiego.
- Jogurty i sery roślinne – na bazie mleka sojowego, migdałowego lub kokosowego, które stanowią doskonałą alternatywę.
Mięso, ryby i jajka
Produkty te są naturalnie wolne od białek mleka, pod warunkiem, że nie są przetworzone i nie mają dodanych składników mlecznych. Jaja mogą być spożywane, o ile nie występuje alergia na białko jaja.
Warzywa i owoce
Wszystkie warzywa i owoce są bezpieczne do spożycia przy skazie białkowej. Mogą być podstawą zróżnicowanej i zdrowej diety.
Produkty zbożowe
Chleb, makarony, ryż i kasze są również bezpieczne, o ile nie zawierają dodatków mlecznych. Warto jednak zawsze sprawdzić etykiety na opakowaniach.
Tłuszcze roślinne
Olej roślinny, oliwa z oliwek, margaryny bezmleczne (bez dodatków mlecznych) są bezpieczne do użycia.
Zalecenia na co dzień:
Jeżeli Ty lub Twoje dziecko macie skazę białkową, warto prowadzić dziennik diety, aby śledzić spożywane produkty i monitorować ewentualne reakcje alergiczne. Warto również skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, że dieta jest zrównoważona i dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, takich jak wapń, witamina D i białko, które mogą być trudniejsze do uzyskania przy eliminacji mleka krowiego z diety.
Podsumowując, kluczem jest dokładne czytanie etykiet, wybieranie produktów bez mleka i konsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem, aby uniknąć reakcji alergicznych i jednocześnie zapewnić sobie pełnowartościową dietę.
