Dolegliwości pojawiają się najczęściej w przeddzień lub pierwszego dnia krwawienia. Drugiego dnia z reguły stopniowo zmniejszają się i zanikają. Mogą jednak utrzymywać się przez cały czas trwania miesiączki. Ból ma charakter skurczowy i może mieć różne nasilenie: od lekkiego pobolewania lub tylko uczucia ciężaru w dole brzucha po niezwykle silny, zmuszający do położenia się do łóżka.
Niektóre kobiety – na szczęście nie wszystkie – oprócz bólu cierpią także na bóle głowy i krzyża, osłabienie i zmęczenie, nudności i wymioty, zaburzenia pokarmowe pod postacią wzdęć, zaparć lub biegunek oraz depresyjny nastrój. Mamy do czynienia wtedy z pełnoobjawowym zespołem bolesnego miesiączkowania.
Powtarzające się bolesne miesiączki są sygnałem, że należy zgłosić się do ginekologa, by wykluczyć anomalie anatomiczne układu rozrodczego lub zmiany chorobowe. Najczęściej stawiane rozpoznania to: niedorozwój lub wadliwa budowa macicy, jej tyłozgięcie albo nadmierne przodozgięcie, endometrioza, mięśniaki macicy oraz przewlekłe stany zapalne narządów rodnych.
W wielu jednak przypadkach badanie lekarskie nie wykazuje odchyleń od normy, które usprawiedliwiałyby tego typu dolegliwości. Stwierdza się w takim przypadku pierwotne bolesne miesiączkowanie.
Bóle towarzyszą wówczas menstruacji od samego początku, czyli od pierwszej miesiączki. Ich przyczyną są bardzo silne skurcze macicy i utrudnione jej opróżnianie z krwi. Nadmierna czynność skurczowa jest związana, między innymi, z nadmiarem prostaglandyn w błonie śluzowej macicy.
Możliwe jest, że bolesne miesiączkowanie zaniknie z biegiem czasu albo po pierwszym porodzie. Stwierdzono, że najwięcej kobiet cierpiących na tę dolegliwość, to kobiety, które jeszcze nie rodziły.
Do tego czasu trzeba sobie jakoś radzić. Najskuteczniejsze są leki przeciwbólowe z grupy niesterydowych przeciwzapalnych, które hamują produkcję prostaglandyn jak na przykład Ibuprom, Ketonal, Naproxen. Nie poleca się preparatów kwasu acetylosalicowego (Asprocol, Polopiryna, Aspiryna), ponieważ mogą one zwiększyć krwawienie i przedłużyć czas jego trwania. Z leków homeopatycznych godne polecenia są: Actaea racemosa 9 CH oraz Colocynthis 9 CH.
Ze sposobów niefarmakologicznych skuteczne są masaże brzucha z zastosowaniem olejku lawendowego o silnym działaniu rozkurczowym. Dobrze jest też zacząć pić napary ziołowe z rumianku rzymskiego, liści malin lub mięty na 2-3 dni przed spodziewana menstruacją. Mają one łagodne działanie rozkurczowe. Przy bolesnych miesiączkach ważna jest także odpowiednia dieta. Należy unikać potraw wzdymających, ostro przyprawionych, słonych i ciężkostrawnych oraz zrezygnować z mocnej kawy, herbaty i coca-coli na rzecz naparów ziołowych lub wody mineralnej.
Jeśli ból podczas menstruacji pojawia się nagle, po wcześniejszych bezbolesnych okresach, należy bezzwłocznie udać się na badanie ginekologiczne.
