Mówienie pozwala nam na przekazywanie swoich myśli, stanów, uczuć i komunikatów innym ludziom. Dzięki tej umiejętności potrafimy zachować łączność ze światem, z ludźmi, kulturą. Wszystko to możemy stracić nagle w wyniku uszkodzenia mózgu. W afazji (z greckiego a-fasis-niemota) zaburzeniom mowy często towarzyszą zakłócenia innych zdolności: uwagi, pamięci, spostrzegania, orientacji przestrzennej.
„Pojawiają się także zaburzenia emocjonalne tj. depresja, która jest bardzo charakterystyczna u ludzi młodych, którzy nagle ulegli wypadkowi lub chorobie” – stwierdza Danuta Matukiewicz, Neurologopeda z Centrum Medycznego LIM. „Zobojętnienie, drażliwość, zmienność nastroju, agresywność – to kolejne reakcje na stan afazji – wylicza Matukiewicz.
Charakterystyczne są również niedowłady kończyn (zwykle po jednaj stronie ciała), niektórzy pacjenci są niesamodzielni w czynnościach życiowych i pozostają przez długi czas przykuci do łóżka.
Najczęstszą przyczyną afazji jest udar mózgu zwany też jego zawałem. Udar mózgu jest nagłym zaburzeniem dopływu krwi, w wyniku, czego dochodzi do śmierci komórek mózgowych, które bez tlenu i substancji odżywczych dostarczanych przez krew mogą przeżyć tylko kilka minut. Udar mózgu jest trzecią, co do częstości przyczyną niepełnosprawności u ludzi powyżej 40 – roku życia. Rocznie na świecie z powodu udaru mózgu umiera 4,6 mln ludzi. W Polsce umieralność należy niestety do jednej z najwyższych i nie wykazuje tendencji spadkowej.
Zdaniem Danuty Matukiewicz, Neurologopedy z Centrum Medycznego LIM – wskaźnik umieralności jest taki wysoki, ponieważ pacjenci bardzo często bagatelizują objawy i dolegliwości udaru.
Głównym i najbardziej niebezpiecznym czynnikiem udaru jest: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, palenie papierosów, alkohol, doustna antykoncepcja, stres. Przepracowanie, zmęczenie, niska odporność organizmu niosą za sobą również ryzyko wystąpienia udaru. Grupą czynników niezależnych jest wiek pacjenta (ryzyko wzrasta u osób po 65 roku życia), płeć (z niezbadanych przyczyn 25% razy częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet), uwarunkowania rodzinne lub indywidualne uwarunkowania.
– Powyższe czynniki ryzyka są zależne od pacjenta i można nad nimi zapanować w rozsądny sposób, zdrowo się odżywiając i prowadząc higieniczny tryb życia, w którym znajdzie się czas na sport i odpoczynek – dodaje Danuta Matukiewicz, Neurologopeda z Centrum Medycznego LIM.
Jeżeli pacjent znajdzie się w szpitalu z przebytym udarem, po odzyskaniu przez niego świadomości należy jak najszybciej rozpocząć leczenie rehabilitacyjne. Jeżeli afazja jest spowodowana udarem mózgu, rokowanie jest na ogół pomyślne, tzn. w większości przypadków można się spodziewać stopniowej poprawy mowy, podobnie jak i sprawności ruchowej. Praca jest długa i żmudna wymagająca wielkiego zaangażowania grupy specjalistów a także samego pacjenta i przede wszystkim jego najbliższych.
Praca reedukacji mowy zostaje rozpoczęta już w szpitalu na oddziale, gdzie specjalista neurologopeda przeprowadza badanie neurolingwistyczne, które daje obraz tego, z jakim rodzajem afazji mamy do czynienia, jaki ośrodek mowy został uszkodzony, a które funkcje nadawania i odbioru mowy zostały zachowane – mówi Danuta Matukiewicz, Neurologopeda z Centrum Medycznego LIM.
Niezależnie od rodzaju afazji należy przestrzegać bardzo ważnych zasad dotyczących pracy z pacjentem. Dotyczy to bezwzględnie całego zespołu, który opiekuje się chorym. Sukces zapewnia przede wszystkim pozytywne stymulowanie i zachęcanie do pracy poprzez wykorzystanie zachowanych możliwości pacjenta.
Słowniczek:
W medycynie wyróżniamy kilka rodzajów afazji. Jej rodzaj zależy od obszaru mózgu, który uległ uszkodzeniu. Jeśli uszkodzony został 'ośrodek Broka’ (ośrodek mowy) mamy wówczas do czynienia z afazją ruchową. „Ten rodzaj afazji przejawia się zaburzeniem 'nadawania mowy’, a więc bądź całkowitą utratą zdolności mówienia, bądź znacznym upośledzeniem tej czynności. W lżejszych przypadkach chorzy posługują się nawet dłuższymi zdaniami, ale robią to z trudem naruszając prawidłową formę gramatyczną Rozumienie mowy zostaje zachowane. – tłumaczy Danuta Matukiewicz, Neurologopeda z Centrum Medycznego LIM.
Kolejnym typem afazji jest afazja czuciowa. Powstaje w wyniku uszkodzenia ośrodka słuchowego mowy (Wernikego). Przy tym rodzaju afazji chorzy mówią dużo, niekiedy niepowstrzymalnie, pojawia się tzw. 'sałatka słowna’. Chorzy zamiast właściwego słowa w zdaniu wtrącają inne słowo, albo pacjent tworzy inne niezrozumiale słowa.
Bardzo często mamy do czynienia z afazją mieszaną całkowitą lub globalną zanim przejdzie w czystą postać czuciową lub ruchową. Przy afazji mieszanej zaburzenia czuciowe i ruchowe współistnieją ze sobą.
Więcej informacji udziela:
Multi Communications dla Centrum Medycznego LIM
Anna Dobrzycka
senior account manager
email: anna.dobrzycka@multipr.pl
mobile: +48 668 841 367
Informacje o Centrum Medycznym LIM
Centrum Medyczne LIM powstało w 1991 stając się pierwszą w kraju niepubliczną placówką medyczną, oferującą usługi medyczne zarówno klientom indywidualnym, jak i korporacyjnym. Centrum Medyczne LIM posiada 15 własnych przychodni, które mieszczą się w Warszawie (8), Wrocławiu (3), Poznaniu (1), Krakowie (2) oraz Łodzi (1). Spółka zatrudnia ponad 1000 lekarzy w całej Polsce i współpracuje z ponad 370 partnerami medycznymi na terenie kraju, także ze szpitalami i placówkami rehabilitacyjnymi.
Centrum Medyczne LIM posiada certyfikaty: jakości ISO 9001:2000, w zakresie ochrony środowiska (ISO 14001:2004) oraz BHP (OHSAS 18001:1999). Uzyskując certyfikaty spółka wdrożyła model zintegrowanego systemu zarządzania.
W 2006 roku oferta opieki abonamentowej Centrum Medycznego LIM zajęła pierwsze miejsce w kategorii Opieka Medyczna w rankingu Gazety Finansowej na Najlepszy Produkt dla MSP. W 2007 r. Centrum Medyczne LIM zostało docenione w corocznym konkursie organizowanym przez Fundację Małych i Średnich Przedsiębiorstw i otrzymało tytuł „Lider Przedsiębiorczości Roku 2007”. Również w 2007 r. zostało uznane w konkursie Business Superbrands, decyzją niezależnej Rady Marek, za jedną z najsilniejszych marek biznesowych, wśród firm działających w sektorze healthcare na polskim rynku.
