Wychowywanie dzieci w obecnych czasach nie należy do najłatwiejszych. Zewsząd atakują nas dobre rady i zalecenia, co robić, a czego kategorycznie robić nie wolno. Może jednak, w całym tym natłoku porad i informacji, zastanawiasz się, czy możesz w jakiś sposób lepiej zadbać o środowisko. Mamy dla ciebie kilka prostych rzeczy, które możesz zmienić, aby podczas dbania o swoje dziecko, zadbać także o jego przyszłość i o to, żeby żył w lepszym, czystszym świecie.
Początek wszystkiego, czyli pieluchy
Jeśli twoje dziecko nadal jest w wieku, w którym korzysta z pieluch, doskonale zdajesz sobie sprawę z tego jak wiele odpadów wytwarza. Chcesz tego, czy nie, pieluchy musisz zmieniać regularnie i możesz tylko obserwować, jak zajmują coraz więcej miejsca w koszu na śmieci. Możesz jednak coś z tym zrobić!
Dla bardziej wytrwałych rodziców zaleca się korzystanie z pieluszek wielorazowych. Zużyte wkłady wystarczy przepłukać i odłożyć do kosza na pranie, a prać dopiero po 1-2 dniach, kiedy zbierze się ich większa ilość. Otulacza nie musisz prać po każdym użyciu. Pamiętaj, że wkłady i pieluszki powinno się prać w wyższej temperaturze (co najmniej 60 stopni Celsjusza), żeby zabić wszystkie bakterie.
Jeśli jednak chcesz wybrać coś pomiędzy szkodliwymi dla środowiska jednorazowymi „pampersami” a praniem zużytych pieluszek, warto postawić na pieluchy ekologiczne. Zasada działania jest dokładnie taka sama, jak w pieluchach jednorazowych, natomiast te ekologiczne wykonane są z materiałów przyjaznych środowisku — odnawialnych, a co więcej możliwych do recyklingu. Są oprócz tego bardzo chłonne i wykonane z miękkich i przyjemnych materiałów.
Zabawki, zabawki i jeszcze raz ubranka
Nieodłącznym elementem dzieciństwa jest posiadanie mnóstwa zabawek, oraz częsta wymiana garderoby, ze względu na nieustanne wyrastanie z poprzednich rozmiarów. Jak jednocześnie nie odbierać dziecku dzieciństwa, ale zadbać przy tym także o środowisko? Bardzo łatwo!
Dziecku, które lubi malować, możesz kupić ekologiczne farbki, lub — co może stanowić dla dziecka jeszcze większą frajdę — wykonać je w domu samemu. Wystarczy, że wymieszasz wodę z mąką kukurydzianą i dodasz barwnik ekologiczny, lub naturalny (np. sok z buraka, czy zmiksowany szpinak). Taką mieszanką mogą malować już najmłodsze dzieci, nawet rączkami!
Jeśli chodzi o zabawki, możesz zrezygnować z chińskich zabawek wykonanych z plastiku. Nie są ani zdrowe, ani super trwałe. Tego typu zabawki najczęściej rozpadają się w rękach po kilku użyciach i wymagają tym samym wymiany na nowe. A może postawić na prostotę? Dziecku z pewnością tak samo spodobają się ekologiczne zabawki wykonane np. z drewna, które posłużą mu dłużej niż plastikowy odpowiednik.
Co łączy ubranka dla dziecka i zabawki? To, że nie musisz zawsze kupować nowych ze sklepu. Możesz poszukać używanych w second-handach, lub na grupach na Facebooku — często rodzice oddają używane zabawki lub ubranka, z których ich dzieci wyrosły. Z drugiej strony, kiedy twoje dziecko znudzi się jakąś zabawką, lub wyrośnie z ubranek — puść je dalej w obieg. Produkcja ubrań i zabawek wytwarza spore ilości gazów cieplarnianych i zużywa ogromne ilości wody. Dając używanym rzeczom drugie życie, masz wpływ na ograniczenie tych negatywnych skutków.
Ekologiczna kuchnia
Dbanie o środowisko dobrze rozpocząć w domu. Możesz w tym celu zadbać o stworzenie kuchni, w której do minimum ograniczysz jednorazowe opakowania. Na zakupy chodź z torbą wielokrotnego użytku. O ile to możliwe, postaraj się zrezygnować z kupowania jedzenia w plastikowych opakowaniach. Jeśli masz taką możliwość — kupuj rzeczy na wagę, a warzyw nie pakuj do osobnych reklamówek. W domu postaraj się stworzyć miejsce do przechowywania, które zapewni jedzeniu dłuższe życie. Kupuj tylko tyle, ile realnie potrzebujecie. Wyrzucanie jedzenia, to nie tylko szkodzenie środowisku, to również zamach na twój własny portfel.
Oprócz tego spróbuj wprowadzić elementy diety wegańskiej lub wegetariańskiej. Oczywiste jest, że ludzie są gatunkiem wszystkożernym, a dieta bezmięsna bywa trudna do zbilansowania. Produkcja mięsa ma jednak bardzo negatywny wpływ na środowisko, poprzez zanieczyszczanie go i zużywanie ogromnych ilości wody. Nic chyba nie stoi zatem na przeszkodzie, żeby wprowadzić raz w tygodniu dodatkowy bezmięsny posiłek, a może nawet cały dzień. Nie wiesz, czy akurat twoja rodzina nie zakocha się w smaku tofu, czy curry z ciecierzycą. Nie dowiesz się tego, dopóki nie spróbujesz.
Przede wszystkim woda
Pamiętaj o tym, że nawodnienie odgrywa bardzo ważną rolę w całym ludzkim życiu. Ma wpływ nie tylko na zdrowie, ale też na samopoczucie. Dorośli ludzie powinni wypijać około 30 ml wody na każdy kilogram masy ciała. Ale nie zapominaj o nawodnieniu swoich dzieci! Dziecko na pierwsze 10 kg wagi powinno wypijać 100 ml/kg, na drugie 10 kg — 50 ml/kg a na każdy następny kilogram masy ciała — 20 ml/kg. Dziecko, które waży 25 kg, powinno zatem wypijać około 1,6 l wody!
Ważne jest, żeby od najmłodszych lat uczyć dziecko picia wody. Słodzone napoje mogą powodować próchnicę, otyłość, ale także osłabienie koncentracji, czy obniżenie nastroju. Jeśli w ogóle, warto więc podawać je okazjonalnie, a na co dzień wybierać wodę źródlaną, herbatki ziołowe lub specjalne herbaty dla dzieci, które nie zawierają teiny.
Jeśli chcesz, żeby twoje dziecko było dobrze nawodnione, a jednocześnie zadbać przy tym o środowisko — nie kupuj wody w małych plastikowych butelkach (a najlepiej w ogóle nie kupuj wody butelkowanej). Zdecydowanie lepiej będzie korzystać z termosu dla ciepłych napojów i z wielorazowych butelek dla wszystkich pozostałych. Pamiętaj, że w wielu miejscach w Polsce woda kranowa nadaje się do bezpośredniego spożycia i możesz ją bez obaw podawać swoim dzieciom. Jeśli masz opory — skorzystaj z dzbanka filtrującego, lub glinianego dzbanka, który w naturalny sposób filtruje wodę.
Prowiant na drogę
Jeśli wybieracie się razem na dłuższy spacer albo wycieczkę, warto rozważyć sposób pakowania jedzenia na wynos. W ten sposób można bardzo łatwo wpłynąć na mniejszą produkcję śmieci.
Postaw na opakowania wielokrotnego użytku. Korzystaj z plastikowych lub szklanych pojemników, nie tylko do przechowywania jedzenia w domu, ale również zabieraj tak zapakowane jedzenie ze sobą. Internet pełen jest inspiracji na ciekawe posiłki, które można potem zapakować do pudełka. Jeśli masz możliwość — korzystaj ze szklanych pojemników. Jeśli korzystasz z pojemników plastikowych, sprawdzaj, czy jest to plastik dopuszczony do kontaktu z pożywieniem (BPA free).
Jeśli często zabierasz ze sobą kanapki, rozważ zakup tzw. woskowijek. Jest to kawałek bawełny nasączony woskiem pszczelim, którym możesz swobodnie owijać żywność. Pod wpływem ciepła rąk materiał staje się plastyczny. Jest to bardzo ekologiczne rozwiązanie, które pozwala wykluczyć używanie papieru śniadaniowego czy folii aluminiowej. Woskowijki są neutralne dla pożywienia, ale bardzo dobre dla środowiska. Co więcej — po użyciu wystarczy je tylko umyć delikatnym płynem w chłodnej wodzie.
Postaraj się również nie używać plastikowych reklamówek — rozkładają się one około 400 lat! Po kilku użyciach z kolei wyglądają na bardzo zużyte, co często zniechęca do ich dalszego użytkowania. Zamiast tego możesz używać zwykłej torby bawełnianej (która świetnie sprawdzi się również na zakupach), lub zaopatrzyć się w specjalną torbę na lunch (większość z nich jest również termiczna, więc jedzenie dłużej będzie świeże). Cokolwiek wybierzesz, pamiętaj, że zawsze lepiej korzystać z toreb lub opakowań, które możesz wykorzystać ponownie.
Przekąski i drugie śniadania
Twoje dziecko chodzi już do przedszkola lub szkoły? A może wybiera się na wycieczkę? Z pewnością chcesz zadbać o niego i pakujesz mu smaczną przekąskę na drogę, lub cały dzień zajęć. Najczęściej w plecaku ląduje drożdżówka w plastikowym woreczku i słodki soczek? A może spróbujesz podejść do tego bardziej ekologicznie?
Przede wszystkim, warto zaopatrzyć się w śniadaniówki dla dzieci. Kolorowe pudełka z wesołymi postaciami z bajek z pewnością zachęcą niejednego niejadka do tego, żeby śniadaniówkę koniecznie zabrać ze sobą, a potem z apetytem ją opróżnić.
Wiadomo, przygotowanie śniadania w domu zajmuje więcej czasu, niż kupienie pączka, ale wszystko jest kwestią wprawy. Wystarczy przygotować kolorowe kanapki, trochę pokrojonych owoców, czy warzyw, a nawet kawałek ciasta lub małą babeczkę i śniadaniówka gotowa. Przygotowując je w domu, zadbasz o środowisko (bo unikniesz kupowania jedzenia owiniętego zbędną folią), ale także o zdrowie swojego dziecka, które z pewnością z przyjemnością zje sałatkę z sezonowych owoców.
A co na brudne rączki?
Oczywiste jest, że należy myć ręce przed każdym posiłkiem. Ale co w przypadku, jeśli wybierzesz się na rodzinny piknik, poprzedzony spacerem (i dotykaniem wszystkiego, co wpadnie w rączki) albo zabawą w piasku? Nie zawsze jest możliwość umyć ręce pod bieżącą wodą, a jednak nie powinno się jeść brudnymi rękoma.
Z pewnością masz gdzieś w torebce schowane mokre chusteczki, które nie raz ratowały ci życie w takiej sytuacji. A może by tak spróbować zrezygnować z ich używania? Możesz sobie wcześniej przygotować mokrą ściereczkę lub ręczniczek (nasączony delikatnie mydłem), który możesz spakować np. do plastikowego pojemniczka. W ten sposób oszczędzisz środowisku kolejnych śmieci, których nie da się przetworzyć, a sama oszczędzisz pieniądze, nie kupując jednorazowych chusteczek.
Mydło wszystko umyje
Jeśli już mowa o myciu rąk, warto pochylić się też nad kwestią kosmetyków. Drogeryjne kosmetyki i środki piorące mogą mieć szkodliwe dla naturalnego środowiska działanie. Sztuczne substancje, które zawierają, niekoniecznie muszą zaszkodzić naszej skórze, ale mogą się okazać toksyczne dla środowiska i żyjących w nim zwierząt. Niektóre detergenty wraz ze ściekami przedostają się do wód gruntowych, zanieczyszczając je.
Co można z tym zrobić? Można zrezygnować z ogólnodostępnych kosmetyków drogeryjnych produkowanych na masową skalę i wybierać kosmetyki naturalne. Będzie to dobry wybór zarówno dla ciebie jak i dla całej rodziny. Naturalne „eko” kosmetyki zawierają bezpieczne dla skóry, naturalne składniki pochodzenia roślinnego, które pozyskiwane są w sposób przyjazny dla środowiska i nie są testowane na zwierzętach.
Wybierając kosmetyki naturalne, unikasz niebezpiecznych składników, które mogą mieć zły wpływ zarówno na twoją i twojego dziecka skórę, jak i zdrowie. Co więcej, najczęściej to właśnie te sztuczne składniki powodują alergie i podrażnienia skóry, wysypki czy zaczerwienienia. Kosmetyki naturalne są dużo lepsze dla skóry, właśnie ze względu na używanie delikatnych substancji myjących, czy naturalnych zapachów. Dodatkowo, aktywne substancje roślinne, które występują w ekologicznych kosmetykach, wspierają naturalne procesy zachodzące w skórze człowieka.
Rezygnacja z samochodu
Wiadomo, nie zawsze można zrezygnować z samochodu. Jeśli dziecko jest jeszcze bardzo małe, albo mieszkacie daleko od szkoły, czy pracy, lub też wybierasz się na duże zakupy — samochód czasem bywa niezbędny. Nikt nie oczekuje, że z dnia na dzień porzucisz jeden z najwygodniejszych środków transportu.
Jeśli jednak masz dobre połączenie ze szkołą dziecka, może warto przesiąść się czasem na rower. Zwłaszcza wiosną i latem, kiedy pogoda wręcz zachęca do wspólnych przejażdżek. Możesz wtedy bez wyrzutów porzucić na trochę samochód i jeździć z dzieckiem rowerem do szkoły (a potem do pracy), albo po prostu, zamiast jechać samochodem do parku, zabrać dziecko na przejażdżkę rowerem.
Jeśli mieszkasz na tyle blisko, że możesz przejść się pieszo — nie odpalaj samochodu. Podziękuje ci za to zarówno środowisko, jak i wasze zdrowie. Jeśli nie chcesz chodzić pieszo, ani jeździć rowerem, możesz też wybrać autobus — będzie trochę mniej wygodnie, ale z jaką korzyścią dla środowiska!
Czego Jaś się nie nauczy…
Pamiętaj o tym, że dzieci w dużej mierze uczą się poprzez obserwację innych ludzi. Jeśli chcesz, żeby twoje dziecko w przyszłości równie chętnie dbało o otaczające go środowisko, zadbaj o to, żeby być dla niego wzorem w tej dziedzinie. Dawaj przykład, ale także ucz swoje dziecko tego, co robić, żeby zadbać o otaczający go świat.
Ważne jest, żeby tłumaczyć dziecku, dlaczego powinno coś robić, a czego innego nie. Dziecko nie zrozumie, kiedy powiesz mu, że powinien zakręcić wodę, bo to dużo kosztuje. Wytłumacz mu, dlaczego powinno ją oszczędzać i jaki to ma wpływ na cały ekosystem. Bądź konsekwentna w swoich działaniach, ale nie strasz dziecka przerażającymi wizjami przyszłości. Staraj się raczej pokazywać mu, jak piękny może być świat, kiedy on i inne dzieci będą dbać o tak drobne, wydawałoby się, sprawy jak zakręcanie wody podczas mycia zębów.
Jak nauczyć dziecko segregacji śmieci? Jak wyżej, przede wszystkim wytłumacz, dlaczego to ważne. Pokaż, co dzieje się z odpadami, które można recyklingować. Może nakleisz kolorowe informacje na koszach na śmieci, żeby twoja pociecha zawsze wiedziała, co gdzie wyrzucić? Jeśli stworzycie je razem — będzie to dodatkowo miło spędzony czas na wspólnej zabawie.
Jeśli twoje dziecko potrafi już czytać, możesz wzbogacić jego bibliotekę, obok różnego rodzaju bajek, również o pozycje dla dzieci, które dotyczą środowiska samego w sobie, jak i sposobów na dbanie o nie. Z pewnością zapewnią dziecku mnóstwo zabawy, mając przy tym ogromny walor edukacyjny.
Obcowanie z naturą
Jeśli chcesz, żeby twoje dziecko razem z tobą dbało o środowisko, dobrze by było, żeby samo zaczęło z nim obcować. Jest to jednocześnie świetny sposób na wspólne spędzenie czasu.
Możecie się razem wybrać na wycieczkę do lasu. Jest to świetne miejsce na to, żeby młody człowiek pokochał naturę i naładował baterie. Możecie chodzić leśnymi ścieżkami w poszukiwaniu śladów dzikiej zwierzyny, a przy odrobinie szczęścia może się uda zobaczyć sarnę lub zająca. Możecie też uczyć się razem rozpoznawania drzew, czy krzewów, a także leśnych ziół. Możecie też po prostu wziąć koc i urządzić sobie piknik na leśnej polanie w otoczeniu przyrody.
Świetnym pomysłem będzie też (o ile mieszkacie w mieście) zabranie dziecka na wycieczkę na wieś. Będzie to dla niego nie tylko ciekawe, ale też bardzo edukacyjne. Dobrze jest pokazać młodemu człowiekowi, skąd bierze się mleko czy jajka, które na co dzień kupujesz w sklepie. A także jak wygląda zboże, zanim zamieni się w mąkę. Z pewnością z takimi podstawami łatwiej będzie potem dbać o środowisko.
Eko rodzice, eko dziecko
Sposobów na to, jak zadbać o środowisko naturalne przy okazji wychowywania dziecka jest naprawdę mnóstwo. Wyżej wymienione są tylko częścią tego, co ty, jako rodzic, możesz zrobić dla swojego dziecka i dla jego przyszłości. Pamiętaj jednak, że najważniejsze jest, żeby wszystkie zmiany wprowadzać w atmosferze miłości i zabawy. Nie strasz dziecka, baw się z nim i roztaczaj przed nim szczęśliwe wizje, tak, żeby w przyszłości sam chciał zostać eko rodzicem, wychowującym kolejne pokolenia eko dzieci.
Nie bój się jednak niepowodzeń! Nie od razu Kraków zbudowano, a każda, nawet najdrobniejsza zmiana, przybliża nas do lepszego życia i szczęśliwszej przyszłości w przyjaznym środowisku.
