Najistotniejszą przyczyną postępu PNŻ jest genetycznie uwarunkowana słabsza budowa ścian żył i niewydolność zastawek żylnych w kończynach dolnych. Choroba objawia się najczęściej po okresie pokwitania, kiedy przez niewydolne zastawki przepływa wstecznie coraz więcej krwi (cofająca się krew rozszerza żyły na trwałe powodując rozwój żylaków).
- Występowanie
Skłonności dziedziczne są niewątpliwe. Około 70% chorych potwierdza rodzinny charakter choroby. Często matki i córki mają żylaki o bardzo podobnym charakterze i umiejscowieniu. PNŻ i rozwój żylaków zaostrza się w sprzyjających warunkach, np. w wyniku długotrwałego stania czy siedzenia oraz u kobiet w ciąży i przy przewlekłych zaparciach (zwłaszcza, jeśli stosuje się dietę ubogoresztkową). Zawody wymagające długotrwałego stania lub siedzenia (np. informatycy, księgowe), wielogodzinne podróże samochodem lub samolotem, powodują zaleganie krwi w kończynach i znacząco zwiększają ryzyko powstania żylaków. Żylakom sprzyja także przebycie zakrzepowego zapalenia żył głębokich, które prowadzi do niewydolności zastawek żylnych i wtórnej niewydolności żył powierzchownych, z których powstają żylaki. W etiologii zmian żylakowatych ma znaczenie ciepło (ciepła kąpiel, gorące lato), które powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, oraz palenie papierosów i przyjmowanie leków hormonalnych. Istotna w rozwoju PNŻ jest także otyłość i mała aktywność ruchowa – obniża się sprawność mięśni łydki i pompy mięśniowej tłoczącej krew z żył kończyn dolnych do serca.
- Objawy przewlekłej niewydolności żylnej
PNŻ występuje wtedy, gdy pojawiają się dolegliwości, takie jak ból i uczucie ciężkości nóg, obrzęk, skurcze mięśni łydek, następują zmiany w funkcjonowaniu żył i rozwijają się teleangiektazje (drobne fioletowo-czerwone żyłki) oraz żylaki. Początkowy defekt kosmetyczny w późniejszym czasie może prowadzić do groźnych powikłań (m.in. krwawienia, stany zapalne, owrzodzenia podudzi, zatory żylne).
Żylaki najczęściej powodują ból zajętej kończyny, uczucie "ciężkich nóg” i puchnięcie nasilające się zwłaszcza wieczorem. Dolegliwości te zmniejszają się po uniesieniu chorej kończyny i/lub założeniu pończoch uciskowych. W początkowej fazie choroby żyły powierzchowne są napięte i mogą być wyczuwalne, aczkolwiek nie do końca widoczne. W późniejszym okresie żyły przybierają kręty przebieg. Żylaki oprócz nieestetycznego wyglądu, mogą nie powodować żadnych dolegliwości.
- Sygnały rozwijającej się przewlekłej niewydolności żylnej:
- uczucie gorąca i zmęczenia nóg (szczególnie pod koniec dnia)
- skurcze, drętwienie i mrowienie w łydkach
- obrzęki wieczorne
- świąd skóry
- ból utrudniający zaśnięcie
- prześwitywanie przez skórę niebieskich, wyraźnych żyłek
Jeśli zauważysz u siebie, choć kilka z powyższych sygnałów… najwyższy czas na działania profilaktyczne !!!
