Inwolucja macicy. Macica uzyskuje swoje przed ciążowe rozmiary w ciągu 5-6 tygodni. Jej masa zmniejsza się w tym czasie z 1000 g bezpośrednio po porodzie do 100 g. Ta nagła atrofia jest spowodowana raczej zmniejszaniem się rozmiarów komórek mięśniowych niż zmniejszeniem się ich ogólnej liczby. Karmienie piersią przyśpiesza inwolucję macicy, ponieważ stymulacja brodawek sutkowych uwalnia oksytocynę z przysadki mózgowej i wskutek tego dochodzi do skracania włókien mięśniowych macicy oraz do łatwiejszej jej inwolucji-powrotu do stanu wyjściowego
Bóle poporodowe. Macica kurczy się w okresie inwolucji, wyzwalając reakcję bólową, szczególnie u wieloródek i kobiet karmiących. U pierworódek macica ma skłonność do pozostawania w skurczu tonicznym, u wieloródek zaś kurczy się silnie cyklicznie.
Odchody są wydzieliną maciczną, występują po porodzie przez 3-4 tygodnie. Zapach gnilny odchodów może świadczyć o infekcji.
- Odchody krwiste występują pod postacią płynnych, krwistych plamień, trwających przez kilka pierwszych dni.
- Odchody surowicze pojawiają się w trzeciej lub czwartej dobie po porodzie; są bledsze niż odchody krwiste, ponieważ zawierają domieszkę surowicy.
- Odchody białe. Po 10 dniach z powodu domieszki leukocytów odchody przybierają kolor biały lub żółto-biały.
Aspekty kliniczne-problemy w połogu:
Mocz
Pęcherz moczowy kobiety po porodzie ma zwiększoną pojemność i odpowiednio zwiększone ciśnienie wewnątrzpęcherzowe.
- Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego, czego skutkiem jest zwiększenie ilości zalegającego moczu i nadmierne jego rozszerzenie, predysponuje do wystąpienia poporodowych infekcji dróg moczowych.
- Diureza normalizuje się zazwyczaj między drugim a piątym dniem po porodzie.
Krew
Znamienna leukocytoza występuje podczas porodu i po porodzie. Leukocytoza (na ogół granulocytoza) może sięgać wartości 30000/mm3.
- W pierwszym tygodniu po porodzie objętość krwi powraca do stanu sprzed ciąży.
- Zmiany ilościowe czynników krzepnięcia krwi indukowane przez ciążę są zróżnicowane w różnych okresach po porodzie. Podwyższone stężenie fibrynogenu w osoczu utrzymuje się przynajmniej przez pierwszy tydzień po porodzie. Stopniowy spadek podwyższonych czynników krzepnięcia krwi tłumaczy częstsze występowanie zapalenia żył kończyn dolnych po porodzie niż w czasie ciąży.
Miesiączki
- Kobiety nie karmiące. Pierwsza miesiączka po porodzie powraca zazwyczaj w 6-8 tygodniu, a owulacja już w 2-4 tygodniu po porodzie.
- Kobiety karmiące. Owulacja występuje w 10 tygodniu po porodzie;
Kobiety karmiące powinny więc pamiętać, że działanie antykoncepcyjne laktacji trwa nie dłużej niż 8-9 tygodni. Po tym okresie może wystąpić zarówno owulacja, jak i ciąża.
- Jako krwotok poporodowy określa się utratę krwi w ilości co najmniej 500 ml w cią-gu 24 godzin po porodzie.
Zakażenie połogowe
to infekcja dróg rodnych w czasie połogu z towarzyszącym podwyższeniem temperatury ciała do 38,0°C lub powyżej, trwającym przynajmniej przez dwa z pierwszych 10 dni po porodzie (z wyłączeniem pierwszych 24 godzin). Przedłużające się sączenie wód płodowych oraz duża liczba badań przez pochwę podczas porodu predysponują w głównej mierze do wystąpienia zakażenia połogowego.
Infekcje w obrębie miednicy
- Zapalenie błony śluzowej macicy (gorączka połogowa) jest najczęstszą formą infekcji po porodzie; dotyczy głównie błony śluzowej macicy i przyległej mięśniówki macicy.
- Zapalenia przymacicz, infekcja z okolicznych, pozaotrzewnowych tkanek łącznych mogą się szerzyć:
- drogą naczyń chłonnych,
- poprzez pęknięcia szyjki macicy, rozszerzające się na tkankę łączną,
- w wyniku procesu zakrzepowego zapalenia żył miednicy.
- Zakrzepowe zapalenie żył jest wynikiem szerzenia się infekcji wzdłuż naczyń żylnych miednicy.
Infekcje dróg moczowych, dość powszechne w połogu, są rezultatem:
- obrażeń pęcherza moczowego podczas porodu drogą pochwową,
- hipotonii pęcherza moczowego w wyniku znieczulenia,
- cewnikowania
