Nie ma chyba dorosłego człowieka, który przynajmniej raz w życiu nie odniósłby rany na tyle poważnej, by wymagała czegoś więcej niż tylko zdezynfekowania wodą utlenioną, aby się prędko i bezproblemowo zagoić. Zresztą nawet względnie nieduże pod względem rozległości rany potrafią przysporzyć niemałych kłopotów, jeśli nie zostaną właściwie opatrzone i oczyszczone – zakażenie czy martwica tkanek w takich przypadkach nie są niczym nadzwyczajnym.
Wprawdzie od tysiącleci znane są różne metody wspomagania procesów regeneracyjnych organizmu, jednak współczesna medycyna również oferuje skuteczne sposoby, dzięki którym można znacząco przyspieszyć gojenie ran.
Jak goją się rany?
Warto pamiętać, że proces gojenia się ran zaczyna się w zasadzie natychmiast po ich powstaniu. Dzieje się tak dlatego, że jednym z integralnych składników krwi człowieka są trombocyty, znane bardziej powszechnie jako płytki krwi. To właśnie te niewielkie, mające kształt dysków strzępki komórek są odpowiedzialne za powstawanie w razie potrzeby siateczki fibrynowej, która zasklepia ranę, hamując wypływ krwi poza organizm.
W przypadku skaleczeń o równych brzegach najczęściej gojenie ran odbywa się przez tak zwany rychłozrost, polegający na tym, że brzegi rany zrastają się ze sobą, a ciągłość skóry zostaje przez organizm odtworzona. Blizna w przypadku tego typu ran jest zwykle dość cienka i mało widoczna i jest to najkorzystniejszy sposób gojenia się ran.
Czasami jednakże powstaje na tyle poważny ubytek tkanki, że zrośnięcie się brzegów rany jest niemożliwe. W takim przypadku dochodzi do tak zwanego ziarninowania, czyli stopniowego wypełniania dna rany przez ziarninę z regenerujących się i wrastających w tkankę naczyń krwionośnych. Ubytek nie zostaje wypełniony do końca, a jedynie na tyle, by umożliwić zarośnięcie skórą całej powierzchni rany, w efekcie czego na ciele pozostaje szeroka i wyraźnie widoczna blizna, czasami barwą znacznie odbiegająca od naturalnego koloru skóry danej osoby. Zdarza się również, że na takich bliznach nie odrasta owłosienie.
Wspomaganie krzepliwości i leczenie ran
Dobra krzepliwość krwi, czyli tak naprawdę prędkość, z jaką powstanie skrzep krwi na ranie, jest jednak zależna nie tylko od samej obecności trombocytów. Nawet przy założeniu, że dana osoba nie cierpi na hemofilię (brak krzepliwości krwi lub jej poważne zaburzenia) gojenie ran będzie przebiegać wolniej, jeśli ranna osoba:
- cierpi na cukrzycę,
- jest nałogowym palaczem tytoniu,
- jest w podeszłym wieku,
- nie dostarcza z pożywieniem odpowiednich składników odżywczych (zbyt uboga dieta).
Szczególne znaczenie dla procesów regeneracyjnych ma ostatni z wymienionych czynników – ranny i osłabiony organizm potrzebuje zdecydowanie większej ilości wysokiej jakości składników odżywczych po to, by jak najszybciej dokonać koniecznych „napraw”. Aby było to możliwe, niezbędne jest zarówno „paliwo” (czyli węglowodany), jak i „materiały budowlane” (białko używane w procesie syntezy nowych komórek).
Z tego właśnie względu na współczesnym rynku farmaceutycznym są dostępne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, które zostały opracowane po to, by wspomagać leczenie ran (sprawdź https://www.nestlehealthscience.pl/zarzadzanie-zdrowie/leczenie-ran/przyspieszone-gojenie-ran). Preparaty żywieniowe tego typu są szczególnie przydatne w sytuacji, gdy ranna osoba z różnych powodów nie jest w stanie przyjmować normalnych, odpowiednio zbilansowanych pokarmów.
Ponadto wspomniane środki żywieniowe mogą stanowić źródło wszystkich niezbędnych składników odżywczych dla osób w okresie okołooperacyjnym. Trzeba jednak zawsze pamiętać, że z uwagi na klasyfikację jako środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego muszą one być zawsze stosowane pod kontrolą lekarza i nigdy nie należy podawać tego rodzaju produktów dzieciom.
