Odrobina historii
Wielkanoc, inaczej Pascha lub Niedziela Wielkanocna stanowi jedno z najstarszych i najważniejszych świąt chrześcijańskich, które obchodzone jest co roku na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Poprzedza ją Wielki Tydzień, który równocześnie jest ostatnim tygodniem Wielkiego Postu, trwającego 40 dni. Wielki Czwartek, wspominający ostatnią wieczerzę Chrystusa rozpoczyna tzw. triduum paschalne. Wielki Piątek przeznaczony jest na modlitwę, natomiast w Wielką Sobotę święci się pokarmy, po to, by po niedzielnej rezurekcji zasiąść w rodzinnym gronie do śniadania wielkanocnego i uczcić to wyjątkowe wydarzenie w kulturze chrześcijańskiej.
Historia święcenia pokarmów wielkanocnych to zwyczaj charakterystyczny głównie dla Polaków. Swoimi korzeniami sięga przełomu XIII i XIV wieku. Dawniej święcenie pokarmów odbywało się w domach, ponieważ wszystko co miało zostać spożyte podczas wielkanocnej uczty musiało zostać poświęcone. Dziś tradycja uległa zmianie, do kościoła zanosimy symboliczne ilości pokarmów w pięknie udekorowanych koszyczkach, które mocno wpisały się w wielkanocny ceremoniał.
Kiedyś ludowi plecionkarze wytwarzali na tą okazję specjalne koszyki w kształcie półmiska lub tacy. Najładniejsze koszyki były wykonane z prasowanej słomy w pięknych odcieniach złotych zbóż. Co dostojniejsi święcili pokarmy w koszykach gęsto plecionych z korzeni jałowca. Wnętrze koszyka wyścielano sianem lub świeżym mchem, po czym układano pokarmy. Z wierzchu koszyk ozdabiano gałązkami wiecznie zielonego bukszpanu, borówki bruszwicy lub barwinka pospolitego.
Porcja pisanek
Pisanki są podstawową zawartością wielkanocnego koszyczka. Święcenie jaj znane jest w Polsce od X wieku. Zdobione świąteczne jajka to tradycja starsza niż chrześcijaństwo. W zależności od techniki ich zdobienia mogą przyjmować różne, ciekawe formy. Możemy wyróżnić:
- oklejanki / naklejanki – jak sama nazwa wskazuje powstają poprzez naklejanie na skorupkę przeróżnych ozdób,
- drapanki – to metoda, za pomocą której wydrapuje się wzory na kraszankach,
- kraszanki – to jajka, których skorupki zafarbowane są na jednolity kolor,
- pisanki – technika malowania na skorupce woskiem, a następnie farbowanie jajka w kolorowym barwniku.
Nie wszyscy wiedzą, że nie każde jajko nadaje się do zdobienie. Idealne do farbowania są jaja średnie o białych, gładkich skorupkach. Warto podkreślić, że barwy pisanek mają swoje znaczenie:
- fioletowy i niebieski – kolory symbolizujące żałobę oraz Wielki Post. Aby nadać odpowiedniej barwy skorupce, jako barwnika można użyć czerwonej cebuli lub suszonych owoców jeżyn i jagód,
- czerwony – barwa, która jest symbolem krwi Chrystusa przelanej na krzyżu za nasze grzechy. Uzyskać ją można zanurzając jajko w soku z buraków,
- zielony / brązowy / żółty – radość wynikająca z zmartwychwstania. Skorupka będzie miała ciepłe radosne odcienie, jeśli jajko potraktuje się barwnikiem wykonanym z cebuli lub herbaty.
Szczypta symboli
Koszyczek sam w sobie nie stanowi żadnego symbolu, jednak jego zawartość to istota Wielkanocy.
- Baranek – symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa, a jednocześnie przypomina nam o zwycięstwie życia nad śmiercią.
- Jajko – symbol życia oraz szczęścia. Piękną Polską tradycją jest dzielenie się jajkiem przy wielkanocnym stole z najbliższymi.
- Chleb – jest odzwierciedleniem dobrobytu i pomyślności. Dodatkowo nawiązuje do Wielkiego Czwartku, kiedy to Chrystus przemienił w chleb swoje ciało.
- Wędlina – metaforycznie oddaje dostatek w rodzinie oraz płodność.
- Ciasto – zapewnia pomyślność.
- Sól i chrzan – sól symbolizuje oczyszczenie, natomiast chrzan ludzką siłę.
Przepis na dekoracje
Według obecnie panujących trendów najbardziej popularne są koszyczki wykonane z wikliny. Przybierają one różne kształty – od owalnych do kwadratowych, a co więcej mogą występować w różnych tonacjach kolorystycznych. Niewątpliwie elementem sobotniej tradycji jest dekoracja wielkanocnego koszyczka, która jest świetną zabawą nie tylko dla dzieci. Zdobienie najwygodniej jest zacząć od rączki. Do tego celu dobrze jest wykorzystać szeroką, materiałową wstążkę w jasnych, pastelowych kolorach. Wnętrze koszyczka wyściela się białą serwetką, na której pieczołowicie układa się świąteczne pokarmy. Swoistą innowacją w koszyczku są czekoladowe jajka i figurki baranków czy zajączków. Całość przykrywa się ażurową serwetką. Niezbędną częścią koszyczka jest także zielony bukszpan lub świeże kwiaty. Dodając do koszyka żółte żonkile, jaskrawe krokusy czy pachnące forsycje można nadać koszyczkowi wiosenny charakter.
Zobacz więcej na: http://www.tesco.pl/wielkanoc/porady-wielkanocne.php
