Uważa się, że w około 30% przypadków przyczyna niepłodności leży po stronie mężczyzny, w 30% – po stronie kobiety, w ok. 30% przypadków u obojga małżonków, natomiast w ok. 10% przypadków przyczyna jest nieznana.
Niepłodność może być spowodowana niemożnością:
- współżycia,
- poczęcia,
- donoszenia ciąży.
Przyczyny niepłodności:
Wady rozwojowe:
- kobiece: brak macicy lub jej niedorozwój, wady rozwojowe macicy, niedorozwój gonad (jajników), brak pochwy,
- męskie: niezstąpienie jąder, zanik jąder, spodziectwo (ujście cewki moczowej w innym miejscu prącia).
Hormonalne:
- zaburzenia hormonalne układu podwzgórze-przysadka-gonada (jądro lub jajnik).
Choroby narządów płciowych:
- kobiece: zapalenia w obrębie miednicy mniejszej, endometrioza, zapalenie szyjki macicy, pochwy, przydatków, zmiany zapalne jajowodów, choroby wewnętrzne (gruźlica narządu rodnego),
- męskie: przebyte zapalenie jąder, choroby weneryczne, zapalenie gruczołu krokowego, gruczołów pęcherzykowych.
Bardzo częstą przyczyną niepłodności kobiet są uszkodzenia jajowodów spowodowane przez infekcje. Stany zapalne powodują zamknięcie światła jajowodu, a tym samym uniemożliwiają połączenie się komórki jajowej z plemnikiem. Lżejsza infekcja tylko uszkadza wyściółkę jajowodu, zapłodnienie jest możliwe, ale ruch zapłodnionej komórki jajowej jest spowolniony. Daje to w efekcie implantację w ścianie jajowodu czyli tzw. ciążę pozamaciczną.
Niepłodność może być pierwotna lub wtórna. O niepłodności wtórnej mówimy gdy kobieta była uprzednio w ciąży, ale nic może zajść ponownie w ciążę. Wśród jej przyczyn, podobnie jak w przypadku niepłodności pierwotnej wymienia się: stany zapalne narządów płciowych, powikłania po poronieniach samoistnych lub przerwaniach ciąży, gruźlicę, rzeżączkę, ciążę pozamaciczną. Wtórna utrata płodności może wystąpić również u mężczyzny.
Ogólne czynniki zmniejszające płodność:
- kobiety: niedożywienie, niedokrwistość, stres,
- mężczyzny: stres, zmęczenie, nałogi, zbyt wybujałe życie seksualne (nadużycia płciowe), lęk, impotencja,
- kobiety i mężczyzny: problemy seksualne, konflikt immunologiczny, cukrzyca, choroby tarczycy, choroby nadnerczy i inne.
