Sepsa, zwana również posocznicą, jest ogólną reakcją organizmu człowieka na zakażenia bakteryjne, grzybicze lub wirusowe. Obecnie definiuje się ją jako zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, wywołany infekcją, w czasie której w krwi chorego, dochodzi do rozmnażania się bakterii oraz ich toksyn. Posocznica może rozwinąć się po zabiegach chirurgicznych na zakażonych tkankach jamy ustnej, po cewnikowaniu dolnych odcinków układu moczowego oraz nacięciu tkanek miękkich w celu opróżnienia zmian ropnych. Podobne reakcje może wywołać gromadzenie się bakterii na sprzęcie medycznym, którego użycie narusza skórę człowieka.
Pacjenci o obniżonej odporności lub przewlekle chorujący zapadają na posocznicę najczęściej na skutek meningokoków – bakterii zwanych również dwoinkami zapalenia opon mózgowych.
Zakażenie z reguły umiejscowione jest w układzie moczowym, przewodzie pokarmowym, płucach oraz na skórze. Bardzo często początkowa obecność bakterii jest bezobjawowa; w późniejszym etapie pojawiają się dreszcze, septyczny tor gorączki oraz liczne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka). Sepsa prowadzi do uszkodzenia wielu układów i narządów, a w rezultacie do niewydolności nerek, układów krążenia i oddychania. Nieleczone zakażenie z reguły prowadzi do zgonu.
W leczeniu posocznicy stosuje się antybiotyki podawane dożylnie. Dodatkowo zaleca się również wiele innych leków, by podtrzymać odpowiednie ciśnienie tętnicze oraz wydalanie moczu. Należy pamiętać, by rozpocząć leczenie w ciągu pierwszej godziny od rozpoznania ciężkiej sepsy. Rodzaj antybiotyku zależy od prawdopodobnego czynnika etiologicznego zakażenia: inny będzie, gdy choroba rozwija się w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a inny, gdy jej przyczyną jest zapalenie otrzewnej, czy zapalenie płuc. Na sepsę najbardziej narażone są osoby starsze i noworodki, a także osoby chore na cukrzycę, nowotwory, czy AIDS.
Najlepszą metodą ochrony przed zakażeniami drobnoustrojami, które wywołują posocznicę jest szczepienie ochronne.
Szczepionki dostępne są we wszystkich poradniach Medycyny Rodzinnej zlokalizowanych na terenie całej Polski.
Śmiertelność z powodu ciężkiej sepsy w naszym kraju jest zdecydowanie za wysoka. Chcąc ją zminimalizować niezbędna jest świadomość występującego zagrożenia, a co za tym idzie odpowiednia edukacja oraz stałe informowanie społeczeństwa o potencjalnym niebezpieczeństwie.
