I choć niestety nawet latem nie można wziąć urlopu od cukrzycy, to można tak zaplanować urlop z cukrzycą, aby przebiegł on zupełnie bezpiecznie.
Dokumenty podróży
Zanim wybierzesz się w podróż, najpierw u diabetologa sprawdź swój stan zdrowia i upewnij się, że cukrzyca jest dobrze wyrównana.
Jeżeli wybierasz się za granicę, zabierz ze sobą odpowiedni dokument dla służb celnych, w którym lekarz prowadzący swoim podpisem potwierdza, że wyjeżdża chory na cukrzycę i dlatego ma przy sobie insulinę, urządzenia do jej wstrzykiwania oraz testy do badania poziomu glukozy we krwi. Najlepiej, by ten dokument był przetłumaczony na język kraju, do którego się wybierasz.
Dokument powinien zawierać podstawowe informacje dotyczące twoich danych osobistych (adres, telefon, grupa krwi), sposobu leczenia, wykaz stosowanych leków, ich dawki oraz kontakt do twojego lekarza diabetologa. Jadąc za granicę, oprócz paszportu i karty informacyjnej na temat choroby, zabierz też ze sobą polisę ubezpieczeniową na leczenie i ewentualną hospitalizację Ważne są również dokumenty potwierdzające fakt ubezpieczenia zdrowotnego np. legitymacja ubezpieczeniowa, aktualny formularz RMUA, odpowiednie zaświadczenie od pracodawcy. Bez tych dokumentów lekarz nie może wypisać recepty lekarskiej. Niezbędne są też pieniądze, które mogą być konieczne na pokrycie niespodziewanych kosztów oraz karty kredytowe lub czeki podróżne. Przydadzą się też drobne pieniądze, abyś zawsze mógł kupić coś do picia, przekąskę lub zadzwonić.
Uwaga! Warto nauczyć się kilku przydatnych zwrotów w języku, jaki obowiązuje w kraju, do którego jedziesz: np. „mam cukrzycę”, „przyjmuję insulinę”, „to są moje leki”, „daj mi cukier”.
Dobrze też zaopatrzyć się np. w breloczek lub wisiorek z adnotacją „choruję na cukrzycę” – po polsku i po angielsku, który zawsze będziesz nosić przy sobie.
Bagaż chorego
Swój bagaż podziel na podręczny i walizkę z osobistymi rzeczami. Leki powinny się znaleźć w bagażu podręcznym, aby mieć stale do nich dostęp i nie narazić się na ich zagubienie. Pamiętaj! Oprócz lekarstw, które regularnie zażywasz, musisz zabrać ze sobą dodatkowy zapas insuliny (zmiana miejsca pobytu może wywołać na nią zwiększone zapotrzebowanie), odpowiednią ilość igieł do podawania insuliny, glukometr z większą liczbą pasków testowych (wyjazd może spowodować wahania w poziomach cukru we krwi, a to skutkuje koniecznością zwiększenia częstotliwości pomiaru), leków przeciwcukrzycowych. Weź też ze sobą środki niezbędne w razie hipoglikemii jak gotowy zestaw glukagonu do wstrzyknięcia oraz słodkie przekąski: kostki cukru, glukozę w tabletkach, cukierki (nie czekoladowe, które rozpuszczają się w wysokiej temperaturze).
Pamiętaj, że istnieje możliwość zakupu insuliny za granicą, ale może być bardzo droga. Może też różnić się rodzajem i siłą działania od tej, którą normalnie używasz. Jeśli podróżujesz po Polsce, weź ze sobą dodatkowe recepty na leki.
Przechowywanie insuliny
Insulinę, którą aktualnie używasz przechowuj w temperaturze pokojowej ale z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych i wysokiej temperatury. Insulinę najlepiej przewozić w bezpiecznym miejscu, nie narażając jej na przegrzanie (niszczy się w temperaturze powyżej 30 st. C), wstrząsanie lub zamrożenie (insulina raz zamrożona nie nadaje się do użytku). Najlepiej przewozić ją w termosach lub specjalnych kuferkach termoizolacyjnych. Zapas insuliny, przechowuj w lodówce w temperaturze 2 – 8 st. Jeśli podróżujesz samolotem, kuferek z insuliną oraz sprzęt do wstrzykiwania zawsze miej przy sobie, aby nie zginęła i nie podlegała działaniu niskiej temperatury w luku bagażowym. Podczas jazdy autem, nie przechowuj insuliny w schowku samochodowym ani nie zostawiaj w samochodzie. Aktualnie używany wkład insulinowy do wstrzykiwacza, w zależności od rodzaju insuliny można używać nie dłużej niż do 4 – 6 tygodni.
Uwaga! Jeżeli nie masz własnej insuliny (została skradziona lub zgubiona) udaj się do najbliższego szpitala lub poradni. Uzyskasz tam pomoc i insulinę, gdyż jest ona lekiem ratującym życie. Wystarczy, że masz przy sobie dokumenty stwierdzające, że chorujesz na cukrzycę oraz np. aktualną legitymację ubezpieczeniową. Jeżeli zaś uszkodził się pen, insulinę możesz przyjąć za pomocą strzykawki kupionej w najbliższej aptece.
Organizacja urlopu
Kiedy wybierasz miejsce urlopowe, powinieneś wiedzieć, że najlepszy będzie dla ciebie słoneczny, ale umiarkowany klimat (nie tropiki w szczycie sezonu!) i niezbyt duża wilgotność powietrza. Warto poradzić się lekarza, gdzie najlepiej wyjechać. Wykupując wycieczkę w biurze podróży, poinformuj, że chorujesz na cukrzycę i dowiedz się, czy w danym kurorcie możesz liczyć na specjalne posiłki i ewentualną szybką pomoc lekarską. O swojej chorobie powiedz też pilotowi już na miejscu. Jeżeli podróżujesz samolotem, poproś o specjalny posiłek na czas podróży. Jeśli podróżujesz razem z inną osobą, poinformuj ją, że masz cukrzycę i naucz ją, co powinna zrobić w razie nagłej potrzeby pomocy. Dobrze, aby ta osoba przechowywała część twoich leków, w razie gdyby coś stało się z insuliną, którą przewozisz w swoim bagażu.
Jeżeli podróżujesz własnym samochodem: nie wytyczaj sobie za dużych etapów na raz, często odpoczywaj i unikaj podróży nocą.
Uwaga! Nigdy nie rozpoczynaj jazdy, jeśli odczuwasz objawy hipoglikemii i zawsze zabieraj ze sobą glukozę lub cukier na wypadek wystąpienia niedocukrzenia.
Zmiana stref czasowych
Wiele kłopotów sprawia diabetykom przekraczanie stref czasowych. Najprostszym rozwiązaniem w podróżach na wschód i zachód jest odczekanie z przestawieniem zegarka (oraz czasu wstrzyknięć insuliny i posiłków) do czasu dotarcia do końca podroży. W tym czasie może okazać się konieczne wstrzyknięcie dodatkowej dawki insuliny lub spożycie przekąski lub posiłku. Należy sprawdzić swój poziom glukozy we krwi, aby się o tym przekonać. Może też okazać się konieczne przesunięcie pór kolejnych wstrzyknięć o 2-3 godziny, aby dostosować się do nowego czasu, może też zaistnieć konieczność podania dodatkowej dawki insuliny szybko działającej lub jej redukcja, np. z powodu „skrócenia czasu”.
Uwaga! Udając się w podróż na wschód „skracamy" dzień, a na zachód go „wydłużamy". Podczas podróży zmienia się rozkład dnia, dlatego należy częściej kontrolować poziom cukru i według wskazań dostosowywać dawkę insuliny. Dostosowywanie dawki insuliny podczas długich podróży i przekraczania stref czasowych umożliwia m.in. stosowanie więcej niż dwóch wstrzyknięć dziennie, na przykład insuliny szybko działającej przed posiłkami i insuliny długo działającej przed snem.
Warto wiedzieć, że osoby, których terapia uwzględnia stosowanie analogów insuliny ludzkiej, mogą podróżować znacznie bezpiecznej. Analogi insuliny umożliwiają bowiem lepszą kontrolę cukrzycy, gdyż zapobiegają wzrostowi poziomu cukru po posiłku i lepiej pokrywają zapotrzebowanie na insulinę przez całą dobę. Ponadto przeciwdziałają hipoglikemiom, tzn. ograniczają znaczne i groźne spadki poziomu glukozy we krwi. Dają możliwość przesunięcia pory posiłku i zmniejszenia ich liczby, co pozwala wyeliminować dodatkowe posiłki i przekąski. Są wygodne w stosowaniu, a te szybko działające wchłaniają się błyskawicznie, można więc je wstrzykiwać bezpośrednio przed posiłkiem (nie jest potrzebne zachowanie 30-45-minutowej przerwy między wstrzyknięciem a początkiem posiłku, jak w przypadku insuliny ludzkiej krótko działającej) oraz w trakcie lub tuż po posiłku.
Posiłki poza domem
Podczas podróży spożywane posiłki oraz ich czas będą się różniły od diety domowej. Dlatego: należy często przeprowadzać badania poziomu glukozy we krwi. W restauracjach lepiej zamawiać posiłki gotowane, grillowane lub pieczone, unikać mięsa tłustego i smażonego oraz posiłków typu fast ford lepiej wybierać dania dietetyczne. należy pamiętać o przeliczaniu wymienników węglowodanowych. Problemy mogą pojawić się w krajach egzotycznych, gdzie można spotkać nieznane potrawy. Najlepiej więc jeszcze przed wyjazdem sprawdzić, jaka kuchnia tam dominuje. Nie należy spożywać już wcześniej obranych owoców i surowego mięsa.
Uwaga! Pij tylko płyny z firmowo zakręconych butelek, nie pij niczego z wrzuconymi kostkami lodu. Latem, aby uniknąć odwodnienia, należy pić 2-3 litry płynów dziennie. W podróży może wystąpić zapalenie żołądka i jelit. Należy wówczas spożywać dietetyczne posiłki: kleiki ryżowe, pić duże ilości płynów oraz częściej mierzyć poziom cukru we krwi, a w razie podwyższonych poziomów cukru we krwi zmierzyć poziom cukru i acetonu w moczu. Aceton w moczu świadczy o kwasicy cukrzycowej oraz niebezpieczeństwie wystąpienia śpiączki cukrzycowej, która może dawać objawy przypominające zatrucie pokarmowe. Podczas wakacji, gdy się dużo chodzi, jeździ na rowerze czy pływa, dieta powinna być dostosowana w zależności od wysiłku fizycznego. Intensywny wysiłek powoduje bowiem zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę i obniżenie poziomu cukru we krwi, dlatego wymaga spożycia dodatkowej ilości węglowodanów.
Podczas upałów
Te osoby chore na cukrzycę, które z racji swojej tuszy cierpią na tzw. wyprzenia: zaczerwienione swędzące fragmenty skóry między fałdami brzusznymi, pod piersiami, pachami i w okolicy pachwin, powinny pamiętać, że miejsca te warto profilaktycznie zasypywać talkiem, przecierać środkami dezynfekującymi oraz nosić przewiewne ubrania z tkanin naturalnych. Dla chorych na cukrzycę newralgiczną częścią ciała są stopy, które często ulegają odparzeniom. Ważne są więc odpowiednie wygodne buty, które nie uciskają i nie obcierają nóg. Jeżeli już pojawiło się zaczerwienie, należy ochronić to miejsce plastrem z opatrunkiem.
Uwaga! Tym diabetykom, którzy mają problemy z czuciem nie wolno chodzić boso np. po gorącym piasku, ponieważ grozi to poparzeniem stóp.
